ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΜΑΣ

Η φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας δεν είναι αγωγή πρώτης γραμμής αλλά προορίζεται κυρίως για να βοηθήσει τα άτομα που έχουν προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία ή το υπερβάλλον βάρος όταν έχουν αποτύχει οι προηγούμενες προσπάθειες αλλαγής τρόπου ζωής και διατροφής. 1) Τα ανάλογα GLP-1 είναι ευρέως διαδεδομένα και ευεργετικά για τη θεραπεία του ατόμου με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, ιδιαίτερα του παχύσαρκου γιατί έχουν πλειοτρόπες δράσεις. 2) Η "Τιρζεπατίδη" είναι ένα νέο φάρμακο, διπλός αγωνιστής των GLP-1 και GIP το οποίο έχει εγκριθεί στις ΗΠΑ για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και έχει πολύ καλά αποτελέσματα στις μελέτες ως προς την απώλεια βάρους και την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. 3) Η βαριατρική χειρουργική είναι μια νέα αναπτυσσόμενη θεραπεία για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και των νοσηροτήτων που τη συνοδεύουν με πολύ καλά αποτελέσματα ως προς την απώλεια βάρους, την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη και των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου, δεν παύει όμως να είναι μια χειρουργική επέμβαση με πιθανές επιπλοκές. Τα άτομα που υποβάλλονται σε τέτοιες επεμβάσεις πρέπει να παρακολουθούνται από ομάδα ειδικών και εξειδικευμένων στο αντικείμενο αυτό.

Οι πιο συχνά εμφανιζόμενες παθήσεις του θυρεοειδούς είναι ο υποθυρεοειδισμός όπου εμφανίζεται προοδευτικά έντονη κούραση και σωματική αδυναμία, νωθρότητα, αργός ρυθμός ομιλίας, βραχνάδα, ιδιαίτερη ευαισθησία στο κρύο, δυσκοιλιότητα, αύξηση του βάρους και ξηροδερμία. Στον υπερθυρεοειδισμό το άτομο παραπονιέται για αυξημένη νευρικότητα, τρόμο στα άκρα, αϋπνίες, ταχυκαρδία, εύκολο λαχάνιασμα και κόπωση. Δεν ανέχεται τη ζέστη, και είναι χαρακτηριστικό ότι η όρεξή του είναι αυξημένη και ενώ τρώει συνήθως πολύ, χάνει βάρος και αδυνατίζει! Όταν η νόσος προσβάλει τα μάτια, οι ασθενείς εμφανίζουν εξόφθαλμο. Γενικά ο υπερθυρεοειδισμός είναι μια κατάσταση κατά την οποία έχουμε ένα «ζωηρό» θυρεοειδή που εκκρίνει μεγαλύτερες από το φυσιολογικό ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών και ο υποθυρεοειδισμός, κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής «τεμπελιάζει» και εκκρίνει μειωμένη ποσότητα ορμονών. Ο όρος βρογχοκήλη, αναφέρεται στο μέγεθος του αδένα και απλά σημαίνει διόγκωσή του, που γίνεται εύκολα αντιληπτή ως πρήξιμο στο λαιμό και προκαλεί πολλές φορές ανησυχία στον ασθενή. Τέλος μπορεί να εμφανιστεί σε κάποιο σημείο μέσα στο θυρεοειδικό ιστό ένα ή περισσότερα ογκίδια (όζοι). Οι όζοι είναι συνήθως στρογγυλοί και πιο σκληροί από τον αδένα. Έχει μεγάλη σημασία η παρακολούθηση αυτών των όζων, γιατί κάποιοι από αυτούς, ευτυχώς λίγοι, μπορεί να κρύβουν κακοήθεια.

Υγιεινή θεωρείται η διατροφή που προασπίζει την ανθρώπινη υγεία και είναι χαμηλή σε υδατάνθρακες και λιπαρά, δεν περιέχει τεχνητές χημικές ουσίες, ελέγχει την πρόσληψη ενέργειας, δίνει τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες, προσφέρει το αίσθημα της ευεξίας, προάγει την αθλητική απόδοση, τη σωματική και ψυχική υγεία, μειώνει τη νοσηρότητα, και να είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα. Η ημερήσια πρόσληψη θερμίδων εξαρτάται από την ηλικία, το βάρος σώματος, τις συνήθειες και την πιθανή συνοσηρότητα. Ιδανική δίαιτα δεν υπάρχει γιατί ακριβώς δεν είναι εφαρμόσιμη από όλους. Πλην των γενικών συστάσεων του Εθνικού Διατροφικού Οδηγού και των Διεθνών Κατευθυντήριων οδηγιών, υπάρχουν αρκετές δίαιτες που συστήνονται παραδοσιακά ή κερδίζουν έδαφος τα τελευταία χρόνια. H Μεσογειακή Δίαιτα, η οποία το 2013 ανακηρύχθηκε από την UNESCO ως «Άυλο Πολιτιστικό Αγαθό της Ανθρωπότητας», θεωρείται ως πρότυπο υγιεινής διατροφής παγκοσμίως. Η Μεσογειακή δίαιτα και/ή οι παραλλαγές της με κύριο εκπρόσωπο την ορθόδοξη νηστεία, καθιστούν την Ελλάδα σημαντική για την «διατροφική» κληρονομιά της. Στα πλαίσια της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Διατροφής, θέτουμε τον προβληματισμό σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες μας και το διατροφικό μας μέλλον. Σημαντικός στόχος είναι η ευαισθητοποίηση σε υγιή μοντέλα διατροφής, η αποφυγή κατανάλωσης τροφών που βασίζονται στις αρχές της βιομηχανοποίησης και εμπορευματοποίησης, και η απομάκρυνση του «δυτικού» τρόπου διατροφής. (Πηγή Ε.Ε.Ε)

Η Παχυσαρκία είναι η πάθηση που προκαλείται από υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα. Έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, οδηγώντας σε αυξημένα προβλήματα υγείας και μείωση του προσδόκιμου ζωής. Οι Έλληνες τείνουν να μην αντιμετωπίζουν την παχυσαρκία ως ασθένεια, παρά τα αυξημένα ποσοστά της στη χώρα, και πολλοί θεωρούν ότι πρόκειται για ένα προσωρινό πρόβλημα το οποίο λύνεται με δίαιτα, ειδικά όσο αφορά την παιδική παχυσαρκία, η οποία έχει χειρότερες συνέπειες μακροχρόνια εαν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Επιπλέον, σε πρόσφατη έρευνα της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας (ΕΙΕΠ) καταγράφηκε μια αισθητή έλλειψη γνώσης αναφορικά με τις ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, ενώ επιβεβαιώθηκε το γεγονός, ότι οι παχύσαρκοι άνθρωποι επηρεάζονται σημαντικά στην καθημερινότητά τους λόγω του προβλήματος με το βάρος τους. ΜΗΝ ΧΑΝΕΙΣ ΑΛΛΟ ΧΡΟΝΟ ΑΠΕΥΘΥΝΣΟΥ ΣΤΟΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΣΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΜΑΖΙ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΑ ΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ.

Η κατανάλωση οινοπνεύματος δεν απαγορεύεται καθολικά στους ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, αλλά θα πρέπει να γίνεται αυστηρά με μέτρο και προσοχή, και μόνο από ασθενείς με καλή γλυκαιμική ρύθμιση, χωρίς ακραίες διακυμάνσεις των τιμών σακχάρου αίματος. Σε ό,τι αφορά στην άμεση επίδραση του οινοπνεύματος στα επίπεδα γλυκόζης του αίματος, η μέτρια κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία, ενώ η μεγάλη κατανάλωση οινοπνεύματος (ή ακόμη και η μέτρια υπό συγκεκριμένες συνθήκες π.χ. σε άδειο στομάχι ή με παράλληλη φυσική δραστηριότητα) μπορεί να οδηγήσει σε κλινικά σημαντική υπογλυκαιμία, ιδιαίτερα στους ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς. Η κατανάλωση οινοπνεύματος σχετίζεται επίσης με επιβαρυντικές δράσεις σε αρκετούς καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου, όπως ινσουλινοαντίσταση, υπερτριγλυκεριδαιμία, παχυσαρκία και υπέρταση. 'Εχει επίσης ενοχοποιηθεί για επεισόδια οξείας και χρόνιας παγκρεατίτιδας, για δυσαπορρόφηση βιταμινών και άλλων μικροθρεπτικών στοιχείων. Παλαιότερα υπήρχαν επιδημιολογικά δεδομένα που υποστήριζαν ότι η μέτρια κατανάλωση οινοπνεύματος είναι ευεργετική για τις καρδιαγγειακές εκβάσεις των ατόμων με ή χωρίς διαβήτη. Ωστόσο, η πρόσφατη επιστημονική γνώση τείνει να στέκεται κριτικά απέναντι στα δεδομένα αυτά και να υποστηρίζει περισσότερο τις βλαβερές συνέπειες του οινοπνεύματος ακόμη και σε χαμηλά επίπεδα κατανάλωσης.
 

Οι επίσημες συστάσεις της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ΕΔΕ) σχετικά με τις μέγιστες επιτρεπόμενες ποσότητες κατανάλωσης οινοπνεύματος στα άτομα με διαβήτη, είναι μία μονάδα οινοπνεύματος για τις γυναίκες και δύο μονάδες οινοπνεύματος για τους άνδρες ημερησίως. Σημειώνεται ότι μία μονάδα οινοπνεύματος περιέχει 15 g αιθυλικής αλκοόλης και αντιστοιχεί σε 350 mL μπύρας, 150 mL κρασιού, ή 45 mL ηδύποτου. Υπάρχουν ωστόσο συγκεκριμένες ομάδες διαβητικών ατόμων που δε θα πρέπει να καταναλώνουν καθόλου οινόπνευμα. Οι ασθενείς αυτοί είναι οι παρακάτω: α) Άτομα με κακή και ασταθή γλυκαιμική ρύθμιση,ιδίως με μεγάλη γλυκαιμική μεταβλητότητα β) Άτομα με ανεπαρκώς ρυθμισμένη υπέρταση υπό φαρμακευτική αγωγή γ) Άτομα με υπερτριγλυκεριδαιμία (κίνδυνος οξείας παγκρεατίτιδας) δ)Άτομα με συνυπάρχουσα ηπατοπάθεια, ιστορικό παγκρεατίτιδας ή νευροπάθεια ε) Άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος (υπέρβαροι/παχύσαρκοι) λόγω των υπολογίσιμων επιπλέον θερμίδων που αποδίδει το οινόπνευμα ζ) Άτομα που λαμβάνουν πολλά φάρμακα (κίνδυνος αλληλεπιδράσεων λόγω κοινού ηπατικού μεταβολισμού αιθανόλης και ορισμένων φαρμάκων).

Οι παραθυρεοειδείς είναι συνήθως 4 μικροί αδένες παρά την οπίσθια επιφάνεια του θυρεοειδούς αδένα. Συνθέτουν και εκκρίνουν την παραθορμόνη, η οποία έχει σαν κύριο στόχο τη διατήρηση της ασβεστιαιμίας σε φυσιολογικά επίπεδα. Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός οφείλεται σε υπερέκκριση παραθορμόνης που επιφέρει αύξηση της ασβεστιαιμίας και μείωση της φωσφοραιμίας, προκαλώντας οστεοπόρωση, νεφρολιθίαση, γαστρεντερικές διαταραχές, αρρυθμίες και αρτηριακή υπέρταση. Εάν ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός είναι συμπτωματικός ή πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια η θεραπεία του είναι η παραθυρεοειδεκτομή, άλλως γίνεται απλώς τακτική παρακολούθηση. Ο δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός οφείλεται συνήθως σε ανεπάρκεια βιταμίνης D και χαρακτηρίζεται από αυξημένη παραθορμόνη αλλά φυσιολογικό ασβέστιο και φωσφόρο. Αντιμετωπίζεται με χορήγηση βιταμίνης D με ή χωρίς ασβέστιο. Ο χρόνιος δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός εξελίσσεται σε τριτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό και αντιμετωπίζεται με εγχείρηση. Ο υποπαραθυρεοειδισμός αντίθετα χαρακτηρίζεται από χαμηλό ασβέστιο, σχετικά υψηλό φωσφόρο και απρόσφορα χαμηλή παραθορμόνη. Είναι απόρροια παραθυρεοειδεκτομής ή θυρεοειδεκτομής ή είναι αυτοάνοσης αιτιολογίας ή οφείλεται σε άλλα αίτια. Η κύρια συμπτωματολογία είναι παραισθησίες στα δάκτυλα και στα χείλη, αυτόματες μυϊκές συσπάσεις στο πρόσωπο, μυϊκές κράμπες. Αντιμετωπίζεται με λήψη βιταμίνης D και ασβεστίου και σε ανθεκτικές περιπτώσεις, με τη χορήγηση ενέσιμης συνθετικής παραθορμόνης.

H υπογονιμότητα ορίζεται ως η αδυναμία εγκυμοσύνης μετά από 12 μήνες τακτικών επαφών, χωρίς αντισύλληψη ανάμεσα σε έναν άνδρα και μία γυναίκα. Επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι 5% των ζευγαριών παγκοσμίως εμφανίζουν πρόβλημα υπογονιμότητας. Ωστόσο, 12% έως 28% των ζευγαριών βιώνουν ακούσια έλλειψη τέκνου. Ανδρικοί παράγοντες υπογονιμότητας εντοπίζονται στο 20-30% των περιπτώσεων και γυναικείοι στο 20-35%. Στο 25-40% η υπογονιμότητα οφείλεται σε συνδυασμό προβλημάτων και των δυο. Τέλος, στο 10-20% των περιπτώσεων μιλάμε για ιδιοπαθή ή ανεξήγητη υπογονιμότητα. Η πιο κοινή αιτία γυναικείας υπογονιμότητας είναι η ηλικία. Άλλα αίτια αποτελούν οι διαταραχές της ωοθυλακιορρηξίας, οι βλάβες των σαλπίγγων, η ενδομητρίωση και τα νοσήματα του τραχήλου της μήτρας. Ανδρικά αίτια υπογονιμότητας αποτελούν ο υπογοναδισμός και άλλες παθήσεις των γεννητικών οργάνων. Η διερεύνηση πρέπει να ξεκινά μετά από 12 μήνες προσπαθειών σε γυναίκες κάτω των 35 ετών χωρίς εμφανείς παράγοντες κινδύνου για υπογονιμότητα. Πρέπει όμως να ξεκινά μετά από έξι μήνες επαφών σε γυναίκες 35 έως 40 ετών και άμεσα σε γυναίκες άνω των 40 ετών και σε αυτές με παθήσεις που επιδρούν αρνητικά στην γονιμότητα. Αντίστοιχα, η διερεύνηση πρέπει να ξεκινά άμεσα σε άνδρες με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης στη βουβωνική χώρα, παρωτίτιδα μετά την εφηβεία, στυτική δυσλειτουργία, χημειοθεραπεία ή/και ακτινοβολία ή ιστορικό υπογονιμότητας με άλλη σύντροφο.

Όσον αφορά στη γενική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, σαφή ρόλο κατέχει η γενετική προδιάθεση, που όμως δεν αρκεί από μόνη της. Η υγιεινοδιαιτητική αγωγή διαδραματίζει σημαντικό ρόλο όπου το πρόγραμμα της διατροφής πρέπει να είναι προσεκτικά δομημένο και προσαρμοσμένο στις ανάγκες του κάθε ατόμου αποφεύγοντας την μονοτονία και την γρήγορη κόπωση. Οι πρωτεϊνικές δίαιτες είναι αποτελεσματικές αλλά πρέπει να γίνονται με παρακολούθηση και για μικρά χρονικά διαστήματα. Η διαλείπουσα νηστεία είναι μια εναλλακτική ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου. Τα διατροφικά υποκατάστατα δεν αποτελούν μόνιμη λύση αλλά είναι χρήσιμα στο ξεκίνημα μιας δίαιτας. 'Ισως η πλέον σωστή παγκοσμίως σύνθεση γευμάτων είναι η μεσογειακή διατροφή, που προέρχεται από τα καλά προϊόντα της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου. Προκαλεί μια απώλεια βάρους από 4,1-10,1 kg/έτος και συντελεί κυρίως στη βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας. Εξίσου σημαντική είναι η αύξηση της ενεργειακής δαπάνης (των «καύσεων») και η διατήρηση του μυϊκού ιστού με τη φυσική δραστηριότητα. Η έναρξη της δίαιτας πρέπει να συνοδεύεται και από την ανάλογη ψυχική προετοιμασία του ατόμου. Πολύ μεγάλο ρόλο διαδραματίζει το πρόγραμμα συντήρησης μετά τη διακοπή της δίαιτας για την αποφυγή της ανάκτησης του βάρους σώματος. Εν τέλη το σημαντικότερο στον σχεδιασμό ενός προγράμματος αδυνατίσματος είναι να αποφεύγουμε τους μη ρεαλιστικούς στόχους διαθέτοντας ετοιμότητα για συχνή υποτροπή και απογοήτευση.

Το βάδισμα είναι μια απλή και εύκολα προσβάσιμη φυσική δραστηριότητα με ευεργετικά αποτελέσματα στη φυσική, στην ψυχική και στην κοινωνική υγεία για αυτό και επιλέγεται συχνά ως μέθοδος παρέμβασης σε διάφορες μελέτες. Ωστόσο, έχει δειχθεί ότι ο ρυθμός του βήματος συσχετίζεται ισχυρότερα με την επιβίωση και είναι ο καλύτερος δείκτης της καρδιαγγειακής θνητότητας. Ο ρυθμός του βήματος επηρεάζεται από τη μυοσκελετική υγεία, την καρδιαγγειακή υγεία και την αναπνευστική ικανότητα, τα επίπεδα της καθημερινής δραστηριότητας, τη γνωστική ικανότητα, την παρουσία κινήτρου και τη νοητική υγεία δλδ από τη βιολογική υγεία ενός ατόμου . Σε μια πρόσφατη έρευνα, οι ερευνητές προσπάθησαν να απαντήσουν στο ερώτημα κατά πόσο ο ζωηρός βηματισμός σχετίζεται με δείκτες βιολογικής υγείας, όπως είναι τα τελομερή των χρωμοσωμάτων. Το τελομερές είναι μια περιοχή του DNA που βρίσκεται στο τέλος του χρωμοσώματος και προστατεύει τη χρήσιμη γενετική πληροφορία από τη φθορά. Όσο μεγαλύτερο είναι το μήκος των τελομερών τόσο καλύτερη είναι η υγεία των χρωμοσωμάτων δεδομένου ότι με την πάροδο του χρόνου υφίστανται φθορά και βραχύνονται. Η μελέτη έδειξε ότι οι γρήγοροι περιπατητές έχουν 20 χρόνια μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης και μπορούν να επιβραδύνουν τον ρυθμό της γήρανσης κατά 16 χρόνια ενώ 8.200 βήματα την ημέρα μειώνουν τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης, υπνικής άπνοιας και κατάθλιψης. Φαίνεται ότι δεν είναι τόσο η άσκηση αλλά η έντασή της που σχετίζεται με το μήκος των τελομερών

Τα ψηφιακά εργαλεία υγείας χρησιμοποιούνται ολοένα και συχνότερα για να βοηθήσουν τα άτομα με διαβήτη να βελτιώσουν την υγεία τους. Τα άτομα με διαβήτη που λαμβάνουν ινσουλίνη, ιδίως τα μεγαλύτερης ηλικίας, συχνά συμβαίνει να αναρωτιούνται: Έκανα τη δόση μου; Πόσες μονάδες έκανα; Πρόσφατα στη χώρα μας έχουν κυκλοφορήσει έξυπνες πένες. Μια από αυτές είναι μια επαναχρησιμοποιούμενη πένα ινσουλίνης που στην ψηφιακή οθόνη της ο ασθενής μπορεί να δει τις μονάδες της τελευταίας δόσης ινσουλίνης και πόση ώρα έχει παρέλθει από την ένεση καθώς έχει και τη δυνατότητα σύνδεσης με σύστημα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης. Η μνήμη αποθηκεύει ιστορικό των τελευταίων 800 δόσεων. Οι πένες είναι μακράς διάρκειας, δηλαδή όταν έχουν χρησιμοποιήσει όλη την ινσουλίνη από το φυσίγγιο, απλά αντικαθιστούν το φυσίγγιο. Για τις πένες μίας χρήσης θα έλθει ένα ειδικό καπάκι που θα προσαρμόζεται στην πένα μίας χρήσης και θα επιτρέπει τη μεταφορά των δεδομένων στο σύστημα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης. Κάτι αντίστοιχο έχει ήδη κυκλοφορήσει, το οποίο συνεργάζεται με διάφορες πένες της αγοράς και με εφαρμογή στο κινητό τηλέφωνο η οποία επιτρέπει την παρακολούθηση των δόσεων της ινσουλίνης. Η χρήση αυτών των έξυπνων πενών διευκολύνουν τα άτομα με διαβήτη στην καθημερινότητά τους επιφέροντας προπαντός βελτίωση του γλυκαιμικού ελέγχου. Στο προσεχές μέλλον αναμένεται ότι θα υποκαταστήσουν τις κανονικές πένες σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και 2 που είναι σε συστήματα πολλαπλών ενέσεων.

Ποια είναι τα συμπτώματα του Υπερθυρεοειδισμού: Απώλεια βάρους με κανονική ή αυξημένη όρεξη, ταχυκαρδία, άγχος, εκνευρισμός, δυσκολία στον ύπνο, τρόμος στα χέρια, εφίδρωση, δυσανεξία στην ζέστη, κούραση, αδυναμία, διαρροϊκές κενώσεις, διαταραχές έμμηνου ρύσης. Ποια είναι τα αίτια του Υπερθυρεοειδισμού: Νόσος του Graves. Είναι η πιο συχνή αιτία υπερλειτουργίας του θυρεοειδούς ιδιαίτερα στο γυναικείο φύλο και κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας (20-40 χρόνων). Ως αυτοάνοσο νόσημα μπορεί να συνυπάρχει με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα στον ίδιο ασθενή όπως μπορεί και να υπάρχει οικογενειακή προδιάθεση. Μερικοί ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν πρόβλημα στα μάτια (οφθαλμοπάθεια Graves). Τοξικό αδένωμα ή τοξική πολυοζώδης βρογχοκήλη: Ένας ή περισσότεροι όζοι του θυρεοειδούς παράγουν περισσότερες θυρεοειδικές ορμόνες. Στην περίπτωση που ο υπερθυρεοειδισμός οφείλεται σε φλεγμονή και καταστροφή του παρεγχύματος είτε αυτοάνοσης αιτιολογίας (θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό) είτε πιθανούς ιογενούς αιτιολογίας (υποξία θυρεοειδίτιδα). Φάρμακα: αμιοδαρόνη, ιντερφερόνη, λίθιο, νέα ογκολογικά φάρμακα, θυροξίνη. Διάγνωση: ορμονολογικός έλεγχος, υπερηχογράφημα ή/και σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς. Θεραπεία:.1) Αντιθυρεοειδικά φάρμακα 2) Ραδιενεργό ιώδιο 3) Χειρουργική επέμβαση. Η ηλικία, η σοβαρότητα, η αιτία του υπερθυρεοειδισμού αλλά και η προτίμηση του ασθενούς παίζουν ρόλο στην επιλογή της κατάλληλης από τις παραπάνω θεραπείες

Σε όλους τους ασθενείς πρέπει να ζητηθεί ορμονολογικός έλεγχος για να αξιολογηθεί η λειτουργία του θυρεοειδούς. Σε μερικούς ασθενείς μπορεί να ζητηθούν και τα αντισώματα έναντι του θυρεοειδούς. - Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς για την αξιολόγηση των διαστάσεων και της μορφολογίας του όζου, την ύπαρξη έτερων όζων, την ηχοδομή του υπόλοιπου παρεγχύματος και την αξιολόγηση των τραχηλικών λεμφαδένων. -Εάν δεν υπάρχει διαταραχή της θυρεοειδικής λειτουργίας τότε ανάλογα με τα υπερηχογραφικά χαρακτηριστικά μπορεί να χρειαστεί παρακέντηση για να αναλυθούν τα κύτταρα του όζου. -Εάν ο ορμονολογικός έλεγχος αναδείξει υπερλειτουργία (TSH στα κατώτερα φυσιολογικά επίπεδα ή κατεσταλμένο) τότε χρειάζεται να γίνει πρώτα σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς για να δούμε εάν πρόκειται για θερμό όζο (όζο δηλαδή που προσλαμβάνει το ραδιοφάρμακο) ή ψυχρό όζο (δεν προσλαμβάνει το ραδιοφάρμακο). Στην τελευταία περίπτωση μπορεί να χρήζει περεταίρω διερεύνηση με παρακέντηση. Στους θερμούς όζους δεν χρειάζεται να γίνει παρακέντηση διότι σπανιότατα πρόκειται για κακοήθεια. -Στην περίπτωση που συνυπάρχει υποθυροειδισμός (αυξημένα επίπεδα TSH) και χρήζει θεραπεία υποκατάστασης με θυροξίνη, τότε η διερεύνηση του/των όζων, επί τον πλείστον, είναι προτιμότερο να διεξαχθεί μόλις ομαλοποιηθεί η θυρεοειδική λειτουργία. -Σε μερικές περιπτώσεις ο Ενδοκρινολόγος μπορεί να ζητήσει την μέτρηση της καλσιτονίνης.

Η εμμηνόπαυση χαρακτηρίζεται από αυξημένη επίπτωση καρδιαγγειακής νοσηρότητας στις γυναίκες. Η μείωση των επιπέδων οιστρογόνων, συμβάλλει τόσο άμεσα, λόγω της απώλειας του καρδιοπροστατευτικού τους ρόλου, όσο και έμμεσα μέσω μη ευνοϊκών μεταβολών στο μεταβολισμό των λιπιδίων και των υδατανθράκων. Μετεμμηνοπαυσιακά, η μείωση της HDL και η αύξηση της LDL χοληστερόλης αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση στεφανιαίας νόσου. Επιπρόσθετα, η αύξηση, λόγω ηλικίας, της επίπτωσης της υπέρτασης συμβάλλει και αυτή στην απορρύθμιση της καρδιαγγειακής λειτουργίας. Η παχυσαρκία, η αντίσταση στην ινσουλίνη, ο σακχαρώδης διαβήτης συμβάλλουν στην αύξηση της νοσηρότητας περι και μετα -εμμηνοπαυσικά. Πρόσληψη βάρους σε περι-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες αποδίδεται σε αύξηση και συσσώρευσή του λιπώδους ιστού στην κοιλιακή χώρα αντί στους μηρούς/γλουτούς. Πριν από την έναρξη θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης (ΘΟΥ) είναι σημαντική η ταυτοποίηση των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου. Η ΘΟΥ δεν ενδείκνυται ως προληπτική θεραπεία έναντι της στεφανιαίας νόσου, όμως εφόσον χορηγηθεί κατά τα πρώτα μετεμμηνοπαυσιακά χρόνια σε γυναίκες χωρίς εγκατεστημένη ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, όχι μόνο δεν αυξάνει τον σχετικό κίνδυνο, αλλά αντίθετα ασκεί καρδιοπροστατευτική δράση. Στις δε γυναίκες με πρώιμη εμμηνόπαυση, η ΘΟΥ έχει απόλυτη ένδειξη διότι προφυλάσσει από την εμφάνιση πρώιμης δυσλειτουργίας του ενδοθηλίου

Η Υπερπρολακτιναίμια είναι η αύξηση της προλακτίνης στο αίμα, μια ορμόνη που παράγεται στην υπόφυση και σε φυσιολογικές συνθήκες είναι αυξημένη κατά την κύηση και τον θηλασμό γιατί έχει ως σκοπό την παραγωγή μητρικού γάλακτος. Πολύ αυξημένα επίπεδα προλακτίνης είναι σχεδόν πάντα ενδεικτικά παρουσίας αδενώματος στην υπόφυση που παράγει προλακτίνη (προλακτίνωμα) και συνήθως υπάρχει συσχέτιση μεταξύ επιπέδων προλακτίνης και μεγέθους προλακτινώματος. Ηπίως αυξημένα επίπεδα προλακτίνης μπορεί να συναντήσουμε τόσο σε μικρά προλακτινώματα (μικροπρολακτινωμα) όσο και σε άλλα υποφυσιακά αδενώματα λόγω παρεκτόπισης του μίσχου αλλά και σε άλλες καταστάσεις παθολογικές και μη (π.χ σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, υποθυρεοειδισμός, ηπατική ή νεφρική δυσλειτουργία, φάρμακα, παρουσία μακροπρολακτίνης, έντονο στρες). Η προλακτίνη προκαλεί μείωση στα επίπεδα των οιστρογόνων στις γυναίκες και της τεστοστερόνης στους άνδρες και μπορεί να οδηγήσει σε σεξουαλική δυσλειτουργία και διαταραχές αναπαραγωγής και υπογονιμότητα. Αν το προλακτίνωμα μεγαλώσει πολύ μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους ή/και διαταραχές στην όραση. Κάποια άτομα με προλακτίνωμα μπορεί όμως να μην έχουν κανένα σύμπτωμα. Αν τα επίπεδα της προλακτίνης είναι αυξημένα, θα πρέπει να δείτε έναν ενδοκρινολόγο που είναι ο ειδικός ιατρός για να σας βοηθήσει με τη διάγνωση και αντιμετώπιση του προβλήματος.

Αν καταναλώνουμε συστηματικά θαλασσινά, ιωδιούχο αλάτι, αυγά και γαλακτοκομικά τότε καλύπτουμε την συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη Ιωδίου που είναι 150μγ. Οι έγκυες και οι θηλάζουσες μητέρες χρήζουν επιπλέον συμπληρώματα Ιωδίου διότι η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ανέρχεται στα 220-290μγ. Μη εγκεκριμένα σκευάσματα με υπερβολικές ποσότητες Ιωδίου μπορεί να οδηγήσουν τόσο σε υπο- όσο και σε υπερλειτουργία του θυρεοειδούς όταν προϋπάρχει μη γνωστή θυρεοειδοπάθεια. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ ΤΑ ΣΤΑΥΡΑΝΘΗ ΛΑΧΑΝΙΚΑ; Στην κατηγορία αυτή ανήκουν το λάχανο, το μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα λαχανάκια βρυξελλών κλπ τα οποία περιέχουν βρογχοκηλογόνες ουσίες δλδ ουσίες που εμποδίζουν την σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών και οδηγούν σε αύξηση του όγκου του αδένα, την γνωστή «βρογχοκήλη». Αυτό όμως μπορεί να συμβεί μόνο αν αυτές οι τροφές καταναλώνονται καθημερινά σε μεγάλη ποσότητα (~ 1 kg) και μακροχρόνια, το οποίο δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΟΥΜΕ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΣΟΓΙΑ; Η κατανάλωση σόγιας έχει ενοχοποιηθεί για υποθυρεοειδισμό παρόλα ταύτα φαίνεται ότι μόνο η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές των θυρεοειδικών ορμονών. Ιδιαίτερη προσοχή όμως στα βρέφη με συγγενή υποθυρεοειδισμό όπου η κατανάλωση βρεφικού γάλακτος σόγιας μπορεί να εμποδίσει την απορρόφηση της θυροξίνης με βλαβερές επιπτώσεις.

Σελήνιο περιέχουν τα δημητριακά, το κρέας, τα πουλερικά, τα θαλασσινά και τα αυγά και είναι σημαντικό για τον μεταβολισμό των θυρεοειδικών ορμονών. Αρκετές μελέτες που έχουν ασχοληθεί με το σελήνιο και την χρόνια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα έχουν δείξει ευεργετικά αποτελέσματα όσον αφορά την βραχυπρόθεσμη μείωση των θυρεοειδικών αντισωμάτων αλλά καμία μέχρι στιγμής δεν έχει αποδείξει μακροπρόθεσμα θετικά αποτελέσματα. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η ήπια αρχόμενη οφθαλμοπάθεια στην Νόσο «Graves» όπου συστήνεται επίσημα η ημερήσια χορήγηση 200μγ σεληνίου για 6 μήνες. ΜΑΓΝΗΣΙΟ, ΦΘΟΡΙΟ, ΧΑΛΚΟΣ, ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΣ ΚΑΙ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ Δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες που να δείχνουν κάποια θετική ή αρνητική συσχέτιση των παραπάνω στοιχείων με την θυρεοειδική λειτουργία. ΔΙΑΙΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΓΛΟΥΤΕΝΗΣ ΚΑΙ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ. Εκτός της πιθανής συνύπαρξης στον ίδιο ασθενή αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας και κοιλιοκάκης καμία μελέτη δεν έχει δείξει ότι η αποφυγή γλουτένης σε υγιή άτομα μειώνει την επίπτωση της αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας. ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ, ΔΙΑΙΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΖΑΧΑΡΗΣ, βιτ D3, ΚΑΦΕΣ ΚΑΙ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ. Μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί καμία συσχέτιση μεταξύ των παραπάνω και της θυρεοειδικής λειτουργίας με μόνη εξαίρεση ότι η κατανάλωση καφέ κοντά στην λήψη θυροξίνης μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση της τελευταίας (μένει να αποδειχθεί αν εξαιρούνται από αυτό τον μηχανισμό κάποια νεότερα σκευάσματα θυροξίνης).

Η συχνότητα των επισκέψεων του ασθενούς καθορίζεται ανάλογα με το τύπο του ΣΔ, το είδος της θεραπείας, το βαθμό ρύθμισης της γλυκόζης και την παρουσία ή μη χρόνιων επιπλοκών. 1. Ασθενείς που αρχίζουν θεραπεία με δισκία, χρειάζονται εβδομαδιαία επικοινωνία με τον ιατρό και επίσκεψη σε μηνιαία βάση, μέχρι την επίτευξη των γλυκαιμικών στόχων 2. Ασθενείς που αρχίζουν ινσουλινοθεραπεία, χρειάζονται καθημερινή επικοινωνία με τον ιατρό και εβδομαδιαία επίσκεψη, μέχρι την επίτευξη των γλυκαιμικών στόχων, με παράλληλη αποφυγή σοβαρών υπογλυκαιμικών επεισοδίων 3. Η παρακολούθηση του ατόμου με ΣΔ μετά τη γλυκαιμική ρύθμιση συνιστάται να γίνεται για τον ΣΔτ1 κάθε 1-3 μήνες και για τον ΣΔτ2 κάθε 3-6 μήνες, ανάλογα και με τις προκύπτουσες ανάγκες.

Σύμφωνα με πρόσφατη κλινική μελέτη, η πρόσληψη τροφής αργά το βράδυ επηρεάζει τον μεταβολισμό με έναν τρόπο που μπορεί να οδηγήσει στην παχυσαρκία. Η μελέτη αυτή διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins της Βαλτιμόρης και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η λήψη τροφής αργά το βράδυ προκαλεί διαταραχή στον μεταβολισμό της γλυκόζης και επίσης ελαττώνει την «καύση» του λίπους. Σε σύγκριση με τη λήψη του δείπνου την κανονική ώρα, η λήψη του δείπνου αργά το βράδυ συνοδεύτηκε από υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, καθυστέρηση στην κορύφωση της αύξησης των τριγλυκεριδίων, μικρότερο βαθμό οξείδωσης του διατροφικού λίπους και υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης αίματος. Τα άτομα δε που πήγαν για ύπνο νωρίτερα μετά το δείπνο που ελήφθη αργά, παρουσίαζαν εντονότερη μεταβολική διαταραχή. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το δείπνο λαμβανόταν αργά, οι τιμές σακχάρου στο αίμα ήταν κατά 18% υψηλότερες και η «καύση» του λίπους 10% χαμηλότερη. Η παρούσα μελέτη δείχνει ότι η λήψη του δείπνου αργά το βράδυ, κοντά στον χρόνο έναρξης του ύπνου συνοδεύεται από μεταβολική εκτροπή που δυνητικά συμμετέχει στην εκδήλωση παχυσαρκίας και σακχαρώδους διαβήτη. Είναι πιθανό ότι η λήψη τροφής αργά το βράδυ δεν συγχρονίζεται και συνεπώς αντιστρατεύεται την κυκλική νυχθήμερη έκκριση των ορμονών που επηρεάζουν τον μεταβολισμό.

Η έκκριση κάποιων ορμονών όπως η γκρελίνη (ορμόνη που αυξάνει το αίσθημα της πείνας), η λεπτίνη (ορμόνη που επιφέρει το αίσθημα του κορεσμού) και η κορτιζόλη (η ορμόνη τους στρες) διαταράσσεται έχοντας ως αποτέλεσμα το αίσθημα της συνεχόμενης πείνας, την αυξημένη κατανάλωση φαγητού, συνήθως ανθυγιεινού και συνεπώς την αύξηση του βάρους. Επίσης οι μειωμένες ώρες ύπνου τείνουν να μειώσουν τον Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό και ευοδώνουν την παχυσαρκία. «ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ» : Κάντε ένα δροσερό μπάνιο το καλοκαίρι και ένα χλιαρό το χειμώνα. Αποφύγετε τον καφέ και γενικότερα αφεψήματα με καφεΐνη, το αλκοόλ και το τσιγάρο τουλάχιστον 2-3 ώρες πριν τον ύπνο. Πιείτε προ του ύπνου ένα αφέψημα χαμομηλιού και φάτε ένα εύπεπτο γεύμα τουλάχιστον 2-3 ώρες πριν τον ύπνο. Χαμηλώστε φωτισμό στο χώρο, κλείστε την τηλεόραση και το κινητό σας. Αποφύγετε συζητήσεις που ξέρετε ότι μπορεί να σας ταράξουν. Διατηρήστε, στα πλαίσια του εφικτού, σταθερές ώρες ύπνου.

Σακχαρώδης Διαβήτης της Κύησης (ΣΔΚ) ονομάζεται κάθε περίπτωση αύξησης του σακχάρου του αίματος που διαπιστώνεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Κατά τη διάρκεια της κύησης το σάκχαρο του αίματος αυξάνεται λόγω απελευθέρωσης γλυκόζης από το ήπαρ, προκειμένου να διατηρηθεί επαρκής η θρέψη του εμβρύου. Παράλληλα όμως εμφανίζεται και η λεγόμενη αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης λόγω παραγωγής διαβητογόνων ορμονών. Εάν το πάγκρεας της εγκύου δεν καταφέρει να αυξήσει την παραγωγή ινσουλίνης προκειμένου να αντισταθμίσει αυτή την αντίσταση στη δράση της, τότε εμφανίζεται ΣΔΚ. Οι δύο άλλοι μεγάλοι τύποι ΣΔ (ΣΔ τύπου 1 και ο ΣΔ τύπου 2) έχουν αφενός διαφορετική παθογένεια από τον ΣΔΚ και αφετέρου διαφορετικές επιπλοκές. Η γυναίκα που έχει γνωστό ΣΔ υπό θεραπεία και μένει έγκυος, δεν θεωρείται ότι έχει ΣΔΚ με βάση τον ανωτέρω ορισμό, ωστόσο παρακολουθείται εξίσου στενά λόγω της αυξημένης πιθανότητας σοβαρών επιπλοκών. Παράλληλα η έγκυος που διαγιγνώσκεται από τις πρώτες εβδομάδες της κύησης με ΣΔ πρέπει να διερευνηθεί για την πιθανότητα να έπασχε από πριν και να μην το γνώριζε. Σε αυτή την κατεύθυνση βοηθάει σημαντικά ο έλεγχος της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c).

Όλες οι έγκυες πρέπει να ελέγχονται για Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) κατά την 1η επίσκεψη στον ιατρό. Επί καλών επιπέδων σακχάρου στο φλεβικό αίμα τότε γίνεται δοκιμασία ανοχής γλυκόζης με 75gr κατά την 24-28 εβδομάδα εγκυμοσύνης. Αν όμως το σάκχαρο είναι αυξημένο, αλλά κάτωθεν του επιπέδου όπου τίθεται διάγνωση προϋπάρχοντα ΣΔ, τότε η έγκυος ξεκινάει κατάλληλη διατροφή για 2 εβδομάδες και επανελέγχονται τα επίπεδα γλυκόζης. Αν αυτά βρίσκονται πλέον στα επιθυμητά επίπεδα τότε ο επόμενος έλεγχος γίνεται κατά την 24-28 εβδομάδα κύησης με καμπύλη ανοχής γλυκόζης. Εάν αντιθέτως παραμένουν αυξημένα τότε σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες οδηγίες, οι έγκυες με ηπίως αυξημένα επίπεδα θα χρειαστεί να κάνουν την καμπύλη σακχάρου κατά την 14-18 εβδομάδα κύησης ενώ σε αυτές με υψηλότερα επίπεδα τίθεται ήδη διάγνωση ΣΔΚ και ξεκινάνε διατροφή με ικανοποιητική πρόσληψη θερμίδων αλλά περιορισμένη σε υδατάνθρακες ώστε να μην διαταραχτεί η ανάπτυξη του εμβρύου. Η έγκυος πρέπει να αυτοπαρακολουθεί το σάκχαρο της με μετρήσεις στο τριχοειδικό αίμα σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα σχετικά με την κατανάλωση τροφής. Εάν αποτύχει από μόνη της η διατροφή να ρυθμίσει το σάκχαρο θα χρειαστεί ινσουλινοθεραπεία. Τέλος μετά τον τοκετό παρακολουθείται τόσο η μητέρα όσο και το νεογνό. Η μητέρα στους 3 μήνες μετά τον τοκετό πρέπει επιπλέον να υποβληθεί σε νέα καμπύλη ανοχής γλυκόζης με75gr προκειμένου να αποσαφηνιστεί εάν έχει εγκατασταθεί μόνιμα ΣΔ.

Η οστεοπόρωση είναι μία συστηματική σκελετική νόσος, χαρακτηριζόμενη από ελαττωμένη οστική μάζα και διαταραχή της μικροαρχιτεκτονικής των οστών (το οστό μικροσκοπικά δείχνει πορώδες), με συνέπεια την αυξημένη ευθραυστότητα των οστών και την πιθανότητα κατάγματος. Εξ’ ορισμού ο στόχος της αντιοστεοπορωτικής αγωγής είναι η πρόληψη καταγμάτων χαμηλής βίας (του πρώτου κατάγματος ή/και η αποφυγή νέων καταγμάτων στους ασθενείς με προϋπάρχοντα κατάγματα). Συνεπώς, εξαιρετική σημασία έχει η αναγνώριση των ασθενών με αυξημένο κίνδυνο κατάγματος. Αυτό εν τέλει προκύπτει από συνυπολογισμό διαφόρων κλινικών, εργαστηριακών και απεικονιστικών παραμέτρων και δεν εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από την μέτρηση της οστικής πυκνότητας η οποία για ορισμένους ασθενείς, που χρήζουν αντιοστεοπορωτική αγωγή, μπορεί να είναι συμβατή μόνο με οστεοπενία. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΕΙΤΕ ΜΑΣ ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΗΛΙΚΙΑ ≥ 65 ΕΤΩΝ: Όλοι οι άνδρες και γυναίκες ΗΛΙΚΙΑ < 64 ΕΤΩΝ: άνδρες και γυναίκες που πληρούν τις παρακάτω προυποθέσεις:                                                  • Κάταγμα χαμηλής βίας μετά την ηλικία των 40 ετών                                                                    •Κάταγμα ισχίου γονέα σε οποιοδήποτε ηλικία • κάταγμα Σπονδυλικής στήλης ή/και οστεοπενική απεικόνιση οστών σε ακτινογραφίες                                                     • Πρώιμη εμμηνόπαυση (< 45 ετών) • Χαμηλό βάρος (BMI < 20kgr/m2) ή/και απώλεια βάρους >10% από το βάρος του ασθενή στην ηλικία των 25 ετών                                                       • Κατανάλωση οινοπνεύματος (≥ 2-3 ποτήρια ημερησίως) ή/και κάπνισμα                               • Έτερα παθολογικά νοσήματα σχετιζόμενα με απώλεια οστικής μάζας ή/και κίνδυνο κατάγματος (πχ Υπογοναδισμός, Σύνδρομα δυσαπορρόφησης, Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός ,Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, Σύνδρομο Cushing, Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 ή 2, σοβαρή ΧΑΠ)                • Φαρμακευτική αγωγή σχετιζόμενη με απώλεια οστικής μάζας ή/και κίνδυνο κατάγματος (πχ στεροειδή, αναστολείς αρωματάσης, κτλ

Πρόωρη εμμηνόπαυση (<45 ετών) και καθυστερημένη εμμηναρχή (ηλικία εμφάνισης πρώτης περιόδου). Τα οιστρογόνα παίζουν σημαντικό ρόλο στην οστική μάζα, αυξάνοντας την παραγωγή και αναστέλλοντας την απορρόφηση της. Ηλικία πάνω από 50 έτη. Φύλο: οι γυναίκες κινδυνεύουν > από τους άνδρες. Φυλή: σπάνια στους Αφρικανούς και στους Αμερικανούς μαύρης φυλής. Χαμηλό σωματικό βάρος (π.χ υποσιτισμός, Νευρογενής ανορεξία). Καθιστική ζωή: η σωματική άσκηση διεγείρει την παραγωγή οστικής μάζας. Κάπνισμα συμβάλλει στην πρόκληση πρώιμης εμμηνόπαυσης και δρα τοξικά στις οστεοβλάστες (κύτταρα που παράγουν οστό). Κληρονομικότητα: οικογενειακό ιστορικό ή ιστορικό κατάγματος. Αλκοόλ σε μεγάλες ποσότητες αναστέλλει την οστική παραγωγή. Μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου και Ανεπάρκεια βιταμίνης D στοιχεία απαραίτητα για τη διατήρηση της οστικής μάζας. Χρόνια λήψη φαρμάκων (π.χ κορτιζόνη, ειδικά η πρεδνιζολόνη αν ληφθεί σε δόση ≥ 7,5 mg ημερησίως και για χρονικό διάστημα > 3 μήνες μπορεί να προκαλέσει οστεοπόρωση. Υψηλή κατανάλωση καφεΐνης και τσαγιού, επειδή προκαλούν ασβεστιουρία.. Παθήσεις όπως: Δυσαπορρόφηση-φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός, αρρύθμιστος χρόνιος υπερθυρεοειδισμός, Αμηνόρροια (διακοπή περιόδου >6 μήνες), Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια κλπ.

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ), συχνή ενδοκρινοπάθεια μεταξύ γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας (5-8%), αποτελεί κλινική διάγνωση, που χαρακτηρίζεται από την παρουσία δύο, τουλάχιστον, από τα παρακάτω τρία χαρακτηριστικά: Α) αραιομηνόρροια ή αμηνόρροια (λιγότερο από 6 κύκλους κατά την διάρκεια ενός έτους). Β) Αύξηση ανδρογόνων στο αίμα ή/και κλινική εικόνα υπερανδογοναιμίας (δασυτριχισμός). Γ) Πολυκυστική μορφολογία ωοθηκών στο Υπερηχογράφημα. Σημαντική προϋπόθεση για την ορθή διάγνωση του ΣΠΩ είναι ο αποκλεισμός άλλων ενδοκρινολογικών παθήσεων ή/και χρήση φαρμάκων που μπορεί να προκαλέσουν ανωοθυλακιορρηξία και κλινική ή βιοχημική υπερανδρογοναιμία. Αρκετές φορές υπάρχει οικογενειακό ιστορικό για ΣΠΩ. Οι ασθενείς προσέρχονται συνήθως για διαταραχές του κύκλου (αραιοί/συνχοί/απουσία κύκλων), υπογονιμότητα, δασυτριχισμό, ακμή, ανδρικού τύπου αλωπέκια, ακμή. Εδώ παίζει σημαντικό ρόλο η αξιολόγηση της ασθενούς από Ενδοκρινολόγο ώστε με την λήψη του ιατρικού ιστορικού, την αντικειμενική εξέταση και την διενέργεια κατάλληλων εξετάσεων να γίνει η σωστή διάγνωση και επομένως σωστή και εξατομικευμένη θεραπεία.

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 είναι χρόνια νόσος, εμφανίζεται κυρίως κατά την παιδική/εφηβική ηλικία, οφείλεται στην ανοσολογική καταστροφή των β- κυττάρων του παγκρέατος και χαρακτηρίζεται από πλήρη ανεπάρκεια ινσουλίνης με αποτέλεσμα την υπεργλυκαιμία. Η Γλυκαιμική ρύθμιση πραγματοποιείται από το ίδιο το άτομο είτε μέσω πολλαπλών ενέσεων είτε μέσω αντλίας ινσουλίνης όπου ο ασθενής υποβάλλεται σε μια χρόνια προσπάθεια διατήρησης ευγλυκαιμίας. Κάποιες φορές το επιθυμητό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται ενώ άλλες φορές προκύπτουν αστοχίες. Επομένως το άτομο με ΣΔτ1 έρχεται συνεχώς σε τριβή με τη νόσο συμμετέχοντας ενεργά στη διαχείρισή της. Ο Σδτ1 παρομοιάζεται συχνά ως ένας «συγκάτοικος» ή «μικρός αδερφός», με τον οποίο αναπτύσσεις σχέση και όσο περισσότερο τον φροντίζεις, άλλο τόσο θα σε φροντίζει και αυτός. Προφανώς, καμιά σχέση δεν είναι τέλεια. Ενίοτε, επέρχεται κόπωση και παραίτηση. Για την βέλτιστη ρύθμιση πρέπει να τηρηθεί ένας ισορροπημένος τρόπος ζωής, να αποφεύγονται το κάπνισμα και η κατάχρηση του οινοπνεύματος, τα οποία βλάπτουν μακροχρόνια. Και ενώ όλα αυτά θα μπορούσαν να εφαρμοστούν από οποιονδήποτε το «όμορφο» στον ΣΔτ1 είναι ότι μπορεί το ίδιο το άτομο να παρακολουθεί πώς αντιδρά ο οργανισμός του στα διάφορα ερεθίσματα και να αντιλαμβάνεται τον βαθμό που βλάπτει ή φροντίζει το σώμα του με τις επιλογές του. Άρα, μπορεί να εκτιμήσει τη νόσο του μαθαίνοντας μέσω αυτής τον οργανισμό του, βρίσκοντας τρόπους να τον φροντίζει και, τελικά, να τον αγαπάει.

Όλοι καθημερινά συζητάνε για την απώλεια σωματικού βάρους, αλλά οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι αυτό το αποτέλεσμα το φέρνουν μικρά καθημερινά βήματα, μικροαλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και μικρές μεταβολές που αποσκοπούν στην αύξηση της δραστηριότητας μας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν μπορούμε όλοι μας να ανεχθούμε ριζικές αλλαγές για μεγάλο χρονικό διάστημα, όταν έχουν εδραιωθεί κακές συνήθειες από πολλά χρόνια πριν. Οι πολύ αυστηρές δίαιτες και τα έντονα προγράμματα άθλησης πιθανόν να φέρνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα αρχικά, αλλά δεν φέρνουν πάντα σταθερό αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου ιδιαίτερα όταν δεν πειθαρχούμε. Όταν μιλάμε για το ιδανικό μας βάρος τότε πρέπει να σκεφτόμαστε ότι όλα αυτά είναι απλώς ένα ισοζύγιο ανάμεσα στην ενέργεια που μας παρέχει η προσλαμβανόμενη τροφή μας και στην ενέργεια που δαπανάμε με τις δραστηριότητες μας. Αν το γνωρίζουμε αυτό τότε θα καταλάβουμε ότι δεν είναι πολύ δύσκολο να βελτιώσουμε αυτό το ισοζύγιο αν εξοικονομήσουμε 100 θερμίδες κάθε μέρα από την συνήθη θερμιδική μας πρόσληψη. Θα δούμε με μια πρόχειρη ματιά ότι αυτό για παράδειγμα μπορεί να γίνει πράξη αν ελαφρύνουμε τους καφέδες μας από σαντιγί και από υπερβολικά μεγάλες ποσότητες ζάχαρης ή αφαιρώντας όλο το ορατό λίπος και το δέρμα από το κρέας και τα πουλερικά ή καταναλώνοντας γάλα, γιαούρτι ημιαποβουτυρωμένο και παγωτό χωρίς λίπος και ζάχαρη.

Υπάρχουν πολλά μικρά μυστικά και ιδέες για την εξοικονόμηση θερμίδων από την ημερήσια θερμιδική μας πρόσληψη. Επέλεξε μικρότερα σκεύη. Χρησιμοποίησε μικρότερα πιάτα και μπολ και θα διαπιστώσεις ότι έτσι βοηθάς τον εαυτό σου να περιορίσει τις ποσότητες του φαγητού και επομένως τις θερμίδες. Ο εγκέφαλος μας έτσι πείθεται ότι όταν βάζουμε ακριβώς την ίδια μερίδα αλλά σε μικρότερο πιάτο τρώμε περισσότερη ποσότητα. Απόλαυσε το γεύμα σου. Μασώντας αργά την τροφή σου, βοηθάς τον εαυτό σου να καταναλώνει την ποσότητα που το σώμα σου πραγματικά χρειάζεται και όχι μεγαλύτερη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι απαιτείται χρόνος 20΄ με 30΄ λεπτά για να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός του κορεσμού σου. Μην τρως σε εξωτερικό χώρο και ιδιαίτερα πακεταρισμένες τροφές. Όταν τρως αυτές τις τροφές συνήθως συνεχίζεις να τρως μέχρι να αδειάσει το πακέτο χωρίς να έχεις υπολογίσει την ποσότητα που περιέχει, που τις περισσότερες φορές είναι πολύ μεγαλύτερη από το συνηθισμένο. Όταν τα ποτήρια που χρησιμοποιούμε είναι φαρδιά και κοντά έχουμε την τάση να βάζουμε περισσότερο ποτό, από όταν είναι λεπτά και ψηλά. Επέλεξε επομένως ένα λεπτότερο ποτήρι για το οποιοδήποτε ποτό σου εκτός από το νερό. Ξανασκέψου τα ποτά που πίνεις. Τα υψηλά σε ενέργεια ποτά όπως τα αναψυκτικά, οι φρουτοχυμοί, τα ενεργειακά ποτά, κάποιοι καφέδες και το αλκοόλ προσθέτουν αρκετές θερμίδες όσες περίπου και στέρεες τροφές

Είναι γεγονός ότι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 αποτελεί μια παγκόσμια επιδημία με αρνητικές συνέπειες στην ατομική και στην κοινωνική ζωή των πασχόντων, καθώς και σοβαρή επίπτωση στην οικονομία. Αυτονόητα προβάλλει η ανάγκη για την πρόληψή του. Ο προβληματισμός που ανακύπτει αφορά στην επιλογή και στην εφαρμογή δράσεων με μακροπρόθεσμες ευνοϊκές συνέπειες. Αν κάποιος σκεφθεί τι ενέργειες θα μπορούσαν να προλάβουν την εμφάνιση του, θα έλεγε αυτές οι οποίες θα μειώσουν τον φόρτο λειτουργίας των β-κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη, αλλά το ερώτημα είναι πώς θα κάνουμε αυτό στην καθημερινή μας επαφή με τους ασθενείς. 1η επιλογή: Εντοπισμός των ατόμων που έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΣΔτ2 μέσω λήψης λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, αφού η παρουσία ΣΔτ2 σε συγγενή πρώτου βαθμού αποτελεί ένδειξη αυξημένης πιθανότητας εμφάνισης του και στα άλλα μέλη της οικογένειας. 2η επιλογή: Εντοπισμός και αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου που αυξάνουν την εμφάνιση του ΣΔτ2. Αρκετές μελέτες έδειξαν ότι άνθρωποι οι οποίοι ζουν σε ένα περιβάλλον που κάνει πιο εύκολη τη σωματική τους δραστηριότητα, εμφανίζουν χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας και ΣΔτ2. Η επιλογή να αλλάξουμε το περιβάλλον και μέσω αυτού τον τρόπο διαβίωσής μας μοιάζει να υπόσχεται μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση του ΣΔτ2, αν και η εφαρμογή της φαίνεται να βρίσκει αρκετά εμπόδια λόγω αντίληψης για τον διαβήτη, δυσκολίας να δεχθούμε κάτι νέο αλλά και λόγω κόστους μιας τέτοιας προσπάθειας.

Ο Γιατρός σας συνήθως θα σας ενημερώσει, αλλά και τα ίδια τα φαρμακευτικά σκευάσματα αναγράφουν, αν πρέπει να τα παίρνουμε με γεμάτο ή με άδειο στομάχι και ποια στιγμή της ημέρας. Τα πολυβιταμινούχα σκευάσματα καλό θα ήταν να μην τα παίρνουμε με εντελώς άδειο στομάχι, αλλά έχοντας φάει κάτι νωρίτερα, κατά προτίμηση κάτι που να περιέχει και μια μικρή ποσότητα λίπους. Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες μπορούν να απορροφηθούν από τον οργανισμό μας και με γεμάτο αλλά και με αδειανό στομάχι όπως οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β και η βιταμίνη C. Άλλες όμως είναι λιποδιαλυτές βιταμίνες όπως οι βιταμίνες Α, D, Ε και Κ που απορροφούνται καλύτερα όταν συνυπάρχει στο γεύμα μας και λίπος. Η Β καρωτίνη επίσης, απορροφάται καλύτερα όταν καταναλώνεται μαζί με λίπος, ανήκει στην οικογένεια των καροτενοειδών και αποτελεί προβιταμίνη της βιταμίνης Α. Το ίδιο ισχύει και για την λυκοπένη, την λουτεΐνη, την ζεαξανθίνη, την ασταξανθίνη και την φουκοξανθίνη, τα οποία χρησιμοποιούνται επίσης σαν συμπληρώματα διατροφής. Πολλά ιχνοστοιχεία επίσης καλό θα ήταν να λαμβάνονται με πλήρες στομάχι. Η απορρόφηση του ανθρακικού ασβεστίου είναι περιορισμένη με άδειο στομάχι. Αντίθετα το κιτρικό ασβέστιο μπορεί να ληφθεί και με άδειο στομάχι. Τα σκευάσματα σιδήρου απορροφούνται καλύτερα με άδειο στομάχι, αλλά επειδή ελλοχεύει ο κίνδυνος στομαχικής διαταραχής, συνήθως συνιστάται η λήψη τους με μια μικρή ποσότητα τροφής

Η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΑ) συνιστά μια από τις πιο συχνές επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη 2 (ΣΔ2). Θεωρείται ότι το 25-50% των ασθενών με ΣΔ2 έχουν επηρεασμένη νεφρική λειτουργία, ενώ η ανάπτυξη της ΧΝΑ αποτελεί τον ισχυρότερο προγνωστικό δείκτη πρόωρης θνησιμότητας σε αυτούς τους ασθενείς. Συνεπώς η προστασία των νεφρών αποτελεί έναν από τους πρωτεύοντες στόχους στην αντιμετώπιση διαβητικών ασθενών. Μέχρι πρόσφατα, η πρόληψη της εξέλιξης της νεφροπάθειας βασιζόταν στον αυστηρό έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και του σακχάρου. Την τελευταία δεκαετία χρησιμοποιούνται με μεγάλη επιτυχία δύο νέες κατηγορίες φαρμάκων στη θεραπεία του ΣΔτ2, οι αναστολείς του συμμεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 (SGLT2) και οι αγωνιστές του υποδοχέα του πεπτιδίου-1 που ομοιάζει με γλυκαγόνη (GLP-1R). Οι ουσίες αυτές έχουν πλειοτροπικές δράσεις, δλδ εκτός από την αντι-υπεργλυκαιμική τους ικανότητα, φαίνεται να διαθέτουν σημαντική νεφροπροστασία και καρδιοπροστασία με σημαντική μείωση των εμφραγμάτων, των εγκεφαλικών επεισοδίων και της νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια. Πρέπει να τονιστεί ότι, καθώς δεν δρουν στην έκκριση ινσουλίνης, είναι εξαιρετικά ασφαλή με ελάχιστο κίνδυνο υπογλυκαιμίας. Επιπλέον επιφέρουν, με διαφορετικό μηχανισμό δράσης το καθένα, απώλεια βάρους, που από μόνη της παίζει σημαντικό ρόλο στην βελτίωση του ΣΔ και των άλλων μεταβολικών συνοσηροτήτων. Άρα τόσο οι SGLT2-αναστολείς όσο και οι αγωνιστές GLP-1R φαίνεται να αλλάζουν την ιστορία της φαρμακευτικής αντιμετώπισης του ΣΔ2

Oρθόδοξη νηστεία (ΟΝ) συνιστά παραλλαγή της κλασικής μεσογειακής διατροφής, της οποίας τα οφέλη στην ανθρώπινη υγεία είναι καλά τεκμηριωμένα. Σύμφωνα με τις επιταγές της Ορθόδοξης εκκλησίας, οι πιστοί θα πρέπει να νηστεύουν για συνολικά 180-200 ημέρες κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους. Απαγορεύεται η κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών και αβγών, ωστόσο επιτρέπεται η βρώση ψαριών, θαλασσινών, κρασιού και ελαιόλαδου, με εξαίρεση συγκεκριμένες ημέρες. Η ΟΝ σχετίζεται με μείωση της προσλαμβανόμενης ενέργειας (κατά 180-208 θερμίδες/ημέρα συγκριτικά με τις μη νηστίσιμες περιόδους) και παρατηρείται σημαντικός περιορισμός της κατανάλωσης λίπους, ειδικά του κορεσμένου και των trans λιπαρών οξέων. Φαίνεται ότι κατά τη διάρκεια της νηστείας υπάρχει μια μείωση του σωματικού βάρους κατά περίπου 2%, ενώ άλλες μελέτες δείχνουν μείωση του δείκτη μάζας σώματος κατά 0,4 kg/m2. Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση ότι η ΟΝ οδηγεί σε ανάπτυξη αναιμίας λόγω μη βρώσης κρέατος, τα διαθέσιμα δεδομένα είναι καθησυχαστικά. Συμπερασματικά, η ΟΝ φαίνεται να έχει αρκετές θετικές επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία, αλλά και κάποιες που χρήζουν περαιτέρω αξιολόγησης. Ειδικά για τα άτομα με ΣΔ, η αύξηση της κατανάλωσης υδατανθράκων απαιτεί προσοχή. Καλό θα είναι να προτιμώνται τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Τέλος, είναι σκόπιμο οι ασθενείς να συμβουλεύονται τον ιατρό τους πριν ξεκινήσουν περιόδους νηστείας ειδικά όταν πρόκειται να είναι παρατεταμένες.

Η εμμηνόπαυση είναι μία φυσιολογική διαδικασία που σηματοδοτεί το τέλος της αναπαραγωγικής ζωής της γυναίκας . Ορίζεται ως η περίοδος της ζωής της γυναίκας που αρχίζει ένα χρόνο μετά την τελευταία έμμηνη ρύση. Η ηλικία της φυσιολογικής εμμηνόπαυσης κυμαίνεται από 45 μέχρι 55 έτη. Πριν την οριστική παύση της έμμηνης ρύσης συνήθως υπάρχει ένα διάστημα τεσσάρων έως και δέκα ετών, σπανιότερα, που ορίζεται ως κλιμακτήριος, κατά την οποία παρατηρούνται διακυμάνσεις των ορμονών με συνέπεια ανωμαλία στην έμμηνη ρύση (αμηνόρροια ή αιμορραγίες). Παρά τις ορμονικές διαταραχές στην κλιμακτήριο η γυναίκα μπορεί να παρουσιάσει ωορρηξία και να μείνει έγκυος , οπότε χρειάζεται προσοχή αν η εγκυμοσύνη δεν είναι επιθυμητή. Τα συχνότερα συμπτώματα που βιώνουν οι γυναίκες στην κλιμακτήριο και στην εμμηνόπαυση είναι οι εξάψεις, οι διαταραχές του ύπνου, οι ψυχικές μεταπτώσεις και η κατάθλιψη. Οι εξάψεις είναι το πιο συχνό σύμπτωμα και εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της κλιμακτηρίου και τα πρώτα χρόνια της εμμηνόπαυσης. Σε ένα ποσοστό 20-30% είναι ιδιαίτερα δυσάρεστες και συνήθως συνοδεύονται από αϋπνία και κακή ποιότητα ζωής. Οι γυναίκες που παρουσιάζουν συχνότερα εξάψεις είναι παχύσαρκες , καπνίζουν και ασκούνται ελάχιστα ή καθόλου. Οι εξάψεις αποτελούν και τη συχνότερη αιτία έναρξης θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης. Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μπορεί να περιλαμβάνει οιστρογόνα και προγεστερόνη ή σε περιπτώσεις που έχει προηγηθεί υστερεκτομή, μόνο οιστρογόνα.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψιν πριν την έναρξη θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης όπως η ηλικία, η σοβαρότητα των συμπτωμάτων από την έλλειψη των οιστρογόνων, αλλά και ο κίνδυνος για καρκίνο μαστού και για καρδιαγγειακά συμβάματα. Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης ενδείκνυται για την ανακούφιση συμπτωμάτων που προέρχονται από την έλλειψη οιστρογόνων. Άλλες ευεργετικές ιδιότητες είναι η βελτίωση της πυκνότητας και της υφής του δέρματος και η βελτίωση της ξηροφθαλμίας που παρατηρείται σε μερικές γυναίκες στην εμμηνόπαυση. Αν και η ορμονική υποκατάσταση δεν ενδείκνυται για πρόληψη της οστεοπόρωση, εν τούτοις φαίνεται από μεγάλες μελέτες ότι γυναίκες που έλαβαν ορμόνες στην εμμηνόπαυση είχαν σημαντικά μικρότερο κίνδυνο για οστεοπορωτικό κάταγμα. Επίσης υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν ότι η υποκατάσταση με οιστρογόνα , αν δοθεί τα πρώτα δέκα χρόνια της εμμηνόπαυσης σε μία υγιή γυναίκα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακό σύμβαμα και τη θνητότητα. Όμως αποτελεί απόλυτη αντένδειξη στις γυναίκες με εγκαταστημένη καρδιαγγειακή νόσο ή αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν καρδιαγγειακή νόσο. Αντιστοίχως μέτρια αυξημένος υπολογισμένος κίνδυνος για καρκίνο μαστού στη πενταετία αποτελεί αντένδειξη για έναρξη θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης. Απόλυτη αντένδειξη έχουν οι γυναίκες με ιστορικό καρκίνου μαστού, όπως επίσης γυναίκες με ιστορικό αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, θρομβοεμβολής, ανεξήγητης κολπικής αιμορραγίας και ενεργής ηπατικής νόσου.

Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών είναι μία συχνή ενδοκρινική διαταραχή που επηρεάζει έως και 18% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Συσχετίζεται με διαταραχές του μεταβολισμού της ψυχικής υγείας και του αναπαραγωγικού συστήματος. Τα σύγχρονα δεδομένα συσχετίζουν το σύνδρομο αυτό με την ανάπτυξη μεταβολικών διαταραχών και αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου με επιπτώσεις στην εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου και αυξημένη επίπτωση τελικά στην υγεία των ασθενών και στο κόστος περίθαλψης. Παρόλο που υπάρχει εδραιωμένη σχέση μεταξύ του συνδρόμου και μεταβολικών διαταραχών οι επιπτώσεις στην καρδιακή λειτουργία είναι λιγότερο εδραιωμένη σε σχέση με τις παρατηρούμενες συσχετίσεις του συνδρόμου με τους παράγοντες κινδύνου και την εκδήλωση υποκλινικής νόσου με κατάληξη την τεκμηριωμένη καρδιαγγειακή νόσο. Όσον αφορά την καρδιομεταβολική θνητότητα και θνησιμότητα, υπάρχει έλλειψη μελετών που να τις εξετάζουν στο σύνδρομο αυτό, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται η ανάγκη για περαιτέρω μελέτες, ούτως ώστε να κατανοήσουμε την έκβαση των καρδιομεταβολικών διαταραχών σε σχέση με το καρδιαγγειακό σύμβαμα . Απαιτούνται λοιπόν περαιτέρω μελέτες για την ισχυρή τεκμηρίωση της σχέσης του συνδρόμου και των καρδιαγγειακών συμβαμάτων.

Η Πρώιμη Ωοθηκική Ανεπάρκεια (ΠΩΑ) συνιστά μία ανησυχητική κατάσταση στη ζωή μιας γυναίκας για πολλαπλούς λόγους. Οι γυναίκες με ΠΩΑ (αυτόματη ή ιατρογενή) και πρώιμη εμμηνόπαυση διατρέχουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών, οστικών, νοητικών και άλλων χρόνιων διαταραχών συγκριτικά με αυτές που υφίστανται φυσιολογική εμμηνόπαυση στην ηλικία περίπου των 51 ετών. Δε θα πρέπει επίσης να παραβλέπεται το γεγονός ότι υπάρχει ένα διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό επιβιώσαντων παιδιών και νεαρών κοριτσιών μετά από αντικαρκινική θεραπεία τα οποία θα ζήσουν την υπόλοιπη ζωή τους με ιατρογενή ΠΩΑ. Δεδομένων των σοβαρών αυτών προβλημάτων, η ΠΩΑ θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα της δημόσιας υγείας, ούτως ώστε οι γυναίκες με ΠΩΑ να λαμβάνουν την κατάλληλη υποστήριξη και ενημέρωση καθώς και οι επαγγελματίες υγείας να εκπαιδεύονται προκειμένου να αναγνωρίζουν, να διερευνούν και να αντιμετωπίζουν έγκαιρα και αποτελεσματικά γυναίκες με αυτή τη διαταραχή. Η αναγκαία μακροχρόνια ορμονική υποκατάσταση, τουλάχιστον μέχρι τη μέση ηλικία της φυσιολογικής εμμηνόπαυσης μαζί με προληπτικά μέτρα, όπως οι αλλαγές του τρόπου ζωής, η κατάλληλη διατροφή, η σωματική άσκηση και επαρκής συμβουλευτική θα έχουν τη βέλτιστη επίδραση αν εφαρμοστούν όσο πιο νωρίς γίνεται κατά την έναρξη της διαταραχής. Επαφίεται επομένως στου επαγγελματίες υγείας να αναγνωρίζουν έγκαιρα τις γυναίκες σε κίνδυνο ανάπτυξης ΠΩΑ με στόχο την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική παροχή θεραπείας.

Η ινσουλίνη παράγεται από τα β-κύτταρα του παγκρέατος και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες αναβολικές ορμόνες. Βασικός στόχος της είναι η αναστολή της απελευθέρωσης της γλυκόζης από τους περιφερικούς ιστούς και η αυξημένη πρόσληψη και αποθήκευση αυτής προκειμένου να μειώνονται τα κυκλοφορούντα επίπεδα της. Η αδυναμία έκκρισης της ινσουλίνης οδηγεί στην ανάπτυξη του ΣΔτ1 ή του βραδείας έναρξης διαβήτη στους ενήλικες (LADA), αυτοάνοσης μεν αιτιολογίας, αλλά αποτέλεσμα συνδυασμού γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Επίσης η γονιδιακά ελεγχόμενη έκπτωση της λειτουργίας των β-κυττάρων οδηγεί σε ΣΔ τύπου MODY. Ωστόσο, στον ΣΔτ2 βασική διαταραχή είναι η γνωστή αντίσταση στην ινσουλίνη, ενώ συνυπάρχει και ανεπαρκής έκκριση της. Η αντίσταση στην ινσουλίνη αποτελεί βασική παθογενετική διαταραχή στον διαβήτη κύησης, στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, στη μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα, στην υπέρταση, στην δυσλιπιδαιμία και γενικά στο μεταβολικό σύνδρομο. Το 1921 στο Τορόντο του Καναδά για 1η φορά απομονώθηκε εκχύλισμα από την ενδοκρινική μοίρα του παγκρέατος που φάνηκε να διορθώνει την υπεργλυκαιμία. Το 1935 παρασκευάστηκε η πρώτη ινσουλίνη παρατεταμένης δράσης ενώ σημαντικότατος σταθμός στην ιστορία της υπήρξε η αναπαραγωγή της ανθρώπινης ινσουλίνης το 1978 με την τεχνική του ανασυνδυασμένου DNA. Σήμερα οι ινσουλίνες που μιμούνται σχεδόν το μοτίβο έκκρισης της ενδογενούς ορμόνης καλύπτουν καλύτερα τις ανάγκες των ασθενών ειδικά αυτών που πάσχουν από ινσουλινοεξαρτώμενο ΣΔ.

Ένας από τους κύριους παράγοντες διατήρησης της φυσιολογικής αρτηριακής πίεσης είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αγγείων. Όταν το τοίχωμα σκληρύνει, όπως συμβαίνει π.χ με την φυσιολογική γήρανση, αυτή η πίεση αυξάνεται με αποτέλεσμα την αύξηση και της αρτηριακής πίεσης. Η πρώιμη διάγνωση και σωστή αντιμετώπιση της υπέρτασης μπορεί να προλάβει σημαντικές επιπλοκές. Υπέρταση θεωρείται συστολική πίεση ≥ 140 mmHg ή/και διαστολική πίεση ≥ 90 mmHg. Όσον αφορά στον θεραπευτικό στόχο, για τη συστολική πίεση είναι 130 - 140 mmHg και για τη διαστολική 70 - 80 mmHg. Η υπέρταση είναι γενικά ασυμπτωματική νόσος και την ανακαλύπτουμε τυχαία ή μετά από επιπλοκή π.χ. έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο ή βαριά νεφρική ανεπάρκεια. Η σημαντική αύξηση της αρτηριακής πίεσης (≥190 mmHg) μπορεί να εκδηλωθεί με πονοκέφαλο, δύσπνοια ή ρινορραγία. Όταν διαγνωστεί η υπέρταση χρειάζεται έλεγχος για πιθανές συνοσηρότητες και επιπλοκές. Στην περίπτωση που η πίεση δεν είναι σημαντικά αυξημένη και με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν βλάβες μπορούμε να την παρακολουθήσουμε για λίγες εβδομάδες με υγιεινοδιαιτητικά μέσα. Εφόσον επιμένει η υπέρταση, ή είναι πολύ αυξημένη, ή/και αν συνυπάρχουν οργανικές βλάβες, τότε χορηγούμε αμέσως φαρμακευτική αγωγή πάντα όμως μαζί με υγιεινοδιαιτητικά μέτρα.
 

Οι βιταμίνες είναι οργανικές ενώσεις, απαραίτητες για τη φυσιολογική κυτταρική λειτουργία και ανάπτυξη. Υπάρχουν 13 βασικές βιταμίνες: (A, C, D, E, K και οι βιταμίνες της σειράς Β). Η λήψη φυλλικού οξέος προστατεύει έναντι των ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα αλλά και έναντι άλλων συγγενών ανωμαλιών. Συστήνεται η λήψη 400 μg-5mg/ημέρα αναλόγως το BMI της εγκύου, πριν από τη σύλληψη και μέχρι τη 12ηεβδομάδα κύησης. Τα συμπληρώματα βιταμίνης Α, ιδιαίτερα σε υψηλές δόσεις δεν συνιστώνται στις ανεπτυγμένες χώρες, λόγω των δυνητικών τερατογόνων επιδράσεων στα κύτταρα της νευρικής ακρολοφίας. Δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις υπέρ της συστηματικής λήψης βιταμινών της σειράς Β στην εγκυμοσύνη. Η βιταμίνη C είναι μία υδατοδιαλυτή βιταμίνη, άφθονη στα φρούτα και λαχανικά με αντιοξειδωτικές δράσεις που βοηθάει στην επούλωση των τραυμάτων και στην πρόληψη της αναιμίας. Η βιταμίνη Ε δρα σε αλληλεπίδραση με τη βιταμίνη C. Δεν υπάρχουν ισχυρά δεδομένα που να στηρίζουν τη λήψη τους κατά την εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα σε υψηλές δόσεις. Η βιταμίνη Κ είναι μια ομάδα βιταμινών, σημαντικές στο μηχανισμό της πήξης του αίματος. Συστήνεται η χορήγηση βιταμίνης Κ1 κατά τον τελευταίο μήνα της εγκυμοσύνης, επι επιπρόσθετων παραγόντων κινδύνου για αιμορραγική νόσο των νεογνών. Οι έγκυες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να λαμβάνουν φυλλικό οξύ ενώ η χορήγηση επιπρόσθετων συμπληρωμάτων αφορά εκείνες με αυξημένο κίνδυνο για πτωχή διαιτητική πρόσληψη βιταμινών.

Η επινεφριδιακή ανεπάρκεια ή νόσος Addison αποτελεί μια σπάνια ενδοκρινική διαταραχή. Εκδηλώνεται όταν τα επινεφρίδια αδυνατούν να παράξουν επαρκή ποσότητα κορτιζόλης και αλδοστερόνης, ορμόνες πολύ σημαντικές για τη διατήρηση της ομοιοστασίας του οργανισμού γι΄αυτό και χρειάζεται ισόβια καθημερινή ορμονική υποκατάσταση. Ονομάζεται πρωτοπαθής η βλάβη που αφορά τα επινεφρίδια και δευτεροπαθής όταν η διαταραχή βρίσκεται στην υπόφυση. Συνήθως, ως υποκατάστατο της κορτιζόλης χρησιμοποιείται η per όs υδροκορτιζόνη. Σε συνθήκες καθημερινότητας η ημερήσια δόση διατηρείται σταθερή και κυμαίνεται στα 15-25 mg χωρισμένη σε 2-3 δόσεις. Η 1η δόση πρέπει να λαμβάνεται αμέσως μετά το ξύπνημα, η 2η δόση μετά το μεσημεριανό γεύμα και εάν παίρνετε και 3η δόση, αυτή δεν πρέπει να λαμβάνεται μετά τις 5 μ.μ., για να μην διαταράσσεται ο ύπνο σας. Όταν αρρωσταίνουμε, το σώμα μας αυξάνει αντιρροπιστικά την παραγωγή κορτιζόλης γι΄ αυτό στα άτομα με επινεφριδιακή ανεπάρκεια θα πρέπει να αυξήσουμε κατάλληλα την υδροκορτιζόνη. Απαιτείται διπλασιασμός σε περίπτωση ασθένειας με πυρετό, κλινοστατισμό ή/και αντιβιοτικοθεραπεία. Ενδομυϊκή χορήγηση υδροκορτιζόνης είναι απαραίτητη σε περίπτωση εμετών ή/και διαρροιών ή κατά την διάρκεια νηστείας λόγω προετοιμασίας για διαδικασία που χρήζει γενική αναισθησία ή μέθη. Στην εγκυμοσύνη μπορεί να χρειαστεί αύξηση στο τελευταίο 3μηνο ενώ στον τοκετό απαιτούνται δόσεις stress. Τέλος, αύξηση της δόσης χρήζει και κατά την διάρκεια παρατεταμένης σωματικής δραστηριότητας.

Οι σύγχρονες αντλίες συνεχόμενης έγχυσης ινσουλίνης (Continuous Subcutaneous Insulin Infusion, CSII) αποτελούν μια σημαντική εναλλακτική μέθοδο ινσουλινοθεραπείας σε σχέση με τις πολλαπλές ενέσεις ινσουλίνης, καθώς συμβάλλουν στην καλύτερη απομίμηση της λειτουργίας των νησιδίων του παγκρέατος. Η χρήση μιας αντλίας υποβοηθούμενης από τις συσκευές συνεχούς καταγραφής και παρακολούθησης της γλυκόζης (Continuous Glucose Monitoring Systems, CGMS) επιδεικνύει εντυπωσιακά αποτελέσματα στη ρύθμιση του σακχάρου και ταυτόχρονα στην ελαχιστοποίηση της συχνότητας των υπογλυκαιμιών. Επίσης επιτυγχάνεται καλύτερη προσαρμογή της δοσολογίας της ινσουλίνης για την κάλυψη των βασικών αναγκών όλο το 24ωρο. Οι τελευταίας γενιάς αντλίες μπορούν να αναπροσαρμόσουν αυτόνομα τον βασικό ρυθμό χορήγησης ινσουλίνης και ταυτόχρονα να πραγματοποιήσουν αυτόματα επιπλέον δόσεις για τη διόρθωση τυχόν υπεργλυκαιμιών, ειδικά μεταγευματικών, ενώ για την κάλυψη των γευμάτων ο χρήστης χορηγεί το bolus όπως έκανε με τις ήδη υπάρχουσες αντλίες. Ένα σύστημα, το οποίο θα μπορεί να ρυθμίζει τα επίπεδα του σακχάρου χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε παρέμβαση από τον χρήστη, αποτελεί ένα πολύ μεγάλο στοίχημα για όλους τους επιστήμονες που εργάζονται για τη δημιουργία του. Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο, ώστε η προσδοκία των ανθρώπων με ΣΔ ότι η ζωή τους θα απαλλαχθεί οριστικά από τη συνεχή ανάγκη παρακολούθησης και ρύθμισης του σακχάρου, να γίνει σύντομα πραγματικότητα.

Στη μάχη εναντίον της επιδημίας του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) το επιθετικό όπλο που χρησιμοποιείται τελευταία είναι μια μικρή συσκευή που φοριέται στον βραχίονα, καταγράφει συνεχώς τη γλυκόζη και παρακολουθεί τις μεταβολές του σακχάρου μέσω ενός ειδικού αισθητήρα ή/και του κινητού τηλεφώνου. Στην Ελλάδα χρησιμοποιούν τη συσκευή πολλά άτομα με ΣΔτ1, αλλά λίγα με ΣΔτ2, λόγω μη κάλυψης της δαπάνης για τους πάσχοντες από ΣΔτ2. Η χρήση του συστήματος από τα άτομα με ΣΔτ1 έχει βελτιώσει σημαντικά τη ρύθμιση της υπεργλυκαιμίας, καθώς και την ποιότητα ζωής τους σε συνδυασμό βέβαια με τις βελτιώσεις της ινσουλίνης. Το ουσιώδες ερώτημα που χρειάζεται να απαντηθεί είναι εάν η χρήση της συσκευής στα άτομα με ΣΔτ2 θα βελτιώσει τη ρύθμιση του σακχάρου τους. Τα δεδομένα δείχνουν ότι στα άτομα που λαμβάνουν ινσουλίνη, η χρήση συσκευής συνεχούς καταγραφής γλυκόζης είχε θετικά αποτελέσματα τόσο στη βελτίωση της ΗbΑ1c όσο και στη μείωση των υπογλυκαιμιών, ενώ στα άτομα με ΣΔ2 που δεν λαμβάνουν ινσουλίνη δεν υπήρχε σημαντική βελτίωση στη ρύθμιση του σακχάρου. Αρκετοί μελετητές υποστηρίζουν ότι θα είναι περισσότερο επωφελές να κατευθύνονται τα άτομα με ΣΔ2 που δεν λαμβάνουν ινσουλίνη στο να εκπαιδευτούν, να αυξήσουν τη σωματική τους δραστηριότητα και να επισκεφθούν έναν διατροφολόγο, παρά να αναμένεται βελτίωση με τη χρήση συσκευών συνεχούς καταγραφής γλυκόζης. Αντιθέτως οφείλουμε να υποστηρίξουμε τη δωρεάν χορήγησή της και στα άτομα με ΣΔ2 τα οποία κάνουν χρήση ινσουλίνης

Η δισφαινόλη Α είναι μια οργανική συνθετική ένωση που μιμείται τις ορμόνες του ενδοκρινικού συστήματος. Η ευρεία υιοθέτηση της οφείλεται στο ότι είναι οικονομική, παράγει ένα σταθερό πλαστικό που είναι διαφανές, εύκολο να χρωματιστεί, εύκολο στη θερμοδιαμόρφωση σε οποιοδήποτε σχήμα και ανθεκτικό. Στο σύγχρονο σπίτι, η χρήση της είναι πανταχού παρούσα. Η έκθεση του οργανισμού στη δισφαινόλη Α οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αποθήκευση των τροφίμων ή των ποτών σε πολυμερή συσκευασία (όπως πλαστικά δοχεία, μεταλλικές κονσέρβες φαγητού με εσωτερικά πλαστική επικάλυψη) και στην έκθεση αυτών των συσκευασιών σε περιβάλλον όξινο ή θερμό (π.χ. θέρμανση με μικροκύματα). Έρευνες δείχνουν ότι η δισφαινόλη Α από την εσωτερική επένδυση των συσκευασιών τροφίμων μπορεί να διέλθει στο φαγητό. Επίσης διεισδύει στο σώμα και μέσω της εισπνοής και της επαφής με το δέρμα. Πρόσφατα συσχετίστηκε με ποικίλες ιατρικές διαταραχές και ειδικότερα κατηγορήθηκε για διαβητογόνο δράση. Μελέτες σε κυτταρικά μοντέλα και σε πειραματόζωα αποδεικνύουν ότι η δισφαινόλη Α ακόμα και σε χαμηλές δόσεις έκθεσης μπορεί να συμβάλλει στη δυσλειτουργία του παγκρεατικού β-κυττάρου και στην αύξηση της εμφάνισης του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2). Συνεπώς πιθανόν η αύξηση της συχνότητας του ΣΔτ2 να μην οφείλεται μόνο στην αύξηση της συχνότητας της παχυσαρκίας και στον σύγχρονο τρόπο ζωής αλλά και στην αυξανόμενη έκθεση σε ενδοκρινικούς διαταράκτες, μεταξύ των οποίων και η αυξανόμενη χρήση της δισφαινόλης Α.

Ο αυτοάνοσος διαβήτης είναι μια πολυπαραγοντική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος οδηγώντας σε ανεπάρκεια ινσουλίνης και επακόλουθη υπεργλυκαιμία. Έχει θεωρηθεί κυρίως ως διαταραχή των παιδιών και των εφήβων ωστόσο αυξανόμενος αριθμός εμφανίζεται και κατά την ενήλικη ζωή. Τα άτομα αυτά εμφανίζουν έναν τύπο αυτοάνοσου διαβήτη, γνωστός ως LADA (late autoimmune diabetes of adults) που χαρακτηρίζεται από μεταγενέστερη μέση ηλικία διάγνωσης, βραδύτερη απώλεια β-κυττάρων και μεγαλύτερη περίοδο ανεξαρτησίας από τη χρήση ινσουλίνης συγκριτικά με τον ΣΔτ1. Τα κλινικά χαρακτηριστικά αυτών των ασθενών είναι μεταξύ ΣΔτ1 και ΣΔτ2 με μεγάλη ετερογένεια στην κλινική παρουσίαση καθιστώντας τη διάγνωση αρκετές φορές δύσκολη. Δεν υπάρχουν καθολικά συμφωνημένα διαγνωστικά κριτήρια για τον LADA. Τα μέχρι σήμερα που ορίστηκαν το 2005 είναι: α)ηλικία έναρξης >30 έτη, β) παρουσία οποιουδήποτε αυτοαντισώματος σχετιζόμενου με παγκρεατική αυτοανοσία και γ) απουσία απαίτησης ινσουλινοθεραπείας για τουλάχιστον 6 μήνες μετά τη διάγνωση. Η ινσουλίνη όμως είναι τελικά η πιο συχνή θεραπευτική επιλογή σε αυτούς τους ασθενείς λόγω της αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητάς της τόσο για την ρύθμιση όσο και για τη διατήρηση των β-κυττάρων. Φάρμακα που εξουθενώνουν τα β-κύτταρα πρέπει να αποφεύγονται. Οι ασθενείς με LADA θα πρέπει να επανεξετάζονται ανά6μηνο, για να επαναξιολογούνται οι θεραπευτικές επιλογές και προσεγγίσεις που τους ταιριάζουν περισσότερο.

Η ΔΙΑΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ ή ΝΗΣΤΕΙΑ προτείνει την εναλλαγή περιόδων νηστείας και περιόδων ελεύθερης διατροφής. Τα πιο δημοφιλή μοτίβα είναι Το 16:8 που περιλαμβάνει κατανάλωση φαγητού σε 8 ώρες ακολουθώντας 16 ώρες νηστείας. Στη φάση της νηστείας επιτρέπονται μόνο μη θερμιδικά υγρά ενώ στη φάση του φαγητού δεν υπάρχει περιορισμός στο είδος και στην ποσότητα. Το 1:1 όπου η συνεχόμενη νηστεία για 24 ώρες ακολουθείται από 24 ώρες ελεύθερης διατροφής. Το 5:2 που περιλαμβάνει 5 ημέρες ελεύθερης διατροφής και 2 μέρες νηστείας. Στα δύο τελευταία οι μέρες νηστείας ορίζονται είτε ως μέρες αφαγίας είτε ως μέρες με μόνο ένα γεύμα που αποδίδει το 25% των ημερήσιων ενεργειακών αναγκών. Παρόλο που μελετάται εκτενώς τα τελευταία χρόνια, δεν υπάρχουν ακόμη έρευνες ούτε για τα μακροπρόθεσμα οφέλη/συνέπειες, ούτε σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Φαίνεται μια αποτελεσματική μέθοδος στην απώλεια βάρους και στη βελτίωση δεικτών υγείας, χωρίς να υπερτερεί συγκριτικά με τις ήδη εφαρμοσμένες δίαιτες. Η κύρια «παρενέργεια» είναι η αρχική πείνα και ένα αίσθημα αδυναμίας, τα οποία είναι παροδικά. Πολλοί άνθρωποι εξαιτίας των πολλών τους υποχρεώσεων ακολουθούν το μοτίβο 16:8 χωρίς να το αναγνωρίζουν. Σε ορισμένους ανθρώπους (διαβητικοί, έγκυες/θηλάζουσες, παιδιά/έφηβοι, άτομα με διατροφικές διαταραχές) δεν συστήνεται η εφαρμογή της διαλειμματικής νηστείας. Άρα άνευ αντενδείξεων, ο καθένας που θα ήθελε να την ξεκινήσει οφείλει να σκεφτεί εάν αυτό το μοντέλο απώλειας βάρους ταιριάζει στην καθημερινότητά του.

Νεότερα αντινεοπλαστικά φάρμακα όπως π.χ οι αναστολείς «σημείων ανοσολογικού ελέγχου» (immune check point inhibitors, ICPIs) είναι τροποποιητικά αντισώματα που αυξάνουν την ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού κατά νεοπλασματικών κυττάρων, βελτιώνοντας εντυπωσιακά την πρόγνωση και την έκβαση σειράς νεοπλασιών. Οι ICPIs επιτρέπουν στα λεμφοκύτταρα να επιτίθενται κατά των νεοπλασμάτων, αλλά, δυστυχώς, καταργώντας την ανοσοαντοχή, προκαλούν και φαινόμενα αυτοανοσίας. Οι ανοσολογικές διαταραχές που προκαλούν οι ICPIs στους ενδοκρινείς αδένες συνιστούν ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο το οποίο στην πράξη αντιλαμβανόμαστε κάθε ημέρα και καλύτερα. Οι ενδοκρινοπάθειες εμφανίζονται συνήθως μετά από 2 ή 3 κύκλους συνδυασμένης ανοσοθεραπείας και αρκετά αργότερα επί μονοθεραπείας. Συχνά οι παθήσεις αυτές είναι δύσκολες ή μη αναστρέψιμες και απαιτούν μακροχρόνια θεραπεία υποκατάστασης, ενίοτε διά βίου. Για αυτό πριν από την ανοσοθεραπεία πρέπει να γίνεται εργαστηριακός έλεγχος κάθε ασθενούς προκειμένου να είναι γνωστό το επίπεδό των ορμονών πριν από την έναρξη της ανοσοθεραπείας και να χρησιμεύσει ως βάση σύγκρισης αργότερα επί ανεπιθύμητων ενεργειών. Ο ορμονολογικός έλεγχος πρέπει να επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια ή και μετά το τέλος της θεραπείας, γιατί είναι σημαντικό να εντοπίζεται η ενδοκρινοπάθεια νωρίς. Σημειωτέον ότι η ενδοκρινοπάθεια μπορεί να εκδηλωθεί και αρκετά μετά το τέλος της ανοσοθεραπείας.

Η υπέρταση ευθύνεται για εμφάνιση εγκεφαλικού επεισοδίου, εμφράγματος μυοκαρδίου, καρδιακής και νεφρικής ανεπάρκειας. Μπορεί να οφείλεται σε ενδοκρινολογικά αίτια όπως οι παθήσεις των επινεφριδίων. Τα επινεφρίδια είναι δύο μικροί ενδοκρινείς αδένες πάνω από κάθε σύστοιχο νεφρό,αποτελούνται από ένα εξωτερικό τμήμα, τον φλοιό, κι από ένα εσωτερικό τον μυελό και εκκρίνουν ορμόνες. Από τον φλοιό εκκρίνονται αλατοκορτικοειδή, γλυκοκορτικοειδή και ανδρογόνα ενώ ο μυελός παράγει αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη. Η υπερέκκριση των παραπάνω ορμονών προκαλεί αύξησης της αρτηριακής πίεσης με διαφορετικό μηχανισμό και διαφορετικά συνοδά συμπτώματα σε κάθε πάθηση. Στον πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό έχουμε υπερέκκριση αλδοστερόνης με κατεσταλμένη ρενίνη, υπέρταση σε νεαρή ηλικία, ανθεκτικότητα στο συνδυασμό αντιυπερτασικής αγωγής, μπορεί να συνυπάρχει υποκαλιαιμία και πιθανόν ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου σε νεαρή ηλικία σε συγγενείς 1ου βαθμού. Ο πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός είναι στην πλειονότητα των περιπτώσεων καλοήθης και οφείλεται σε μονήρες αδένωμα ή πιο συχνά σε αμφοτερόπλευρη υπερπλασία. Διάφορες αναδρομικές πολυκεντρικές μελέτες έδειξαν ότι περίπου το 10 - 12% των ανθρώπων που πρωτοδιαγιγνώσκονται με υπέρταση πάσχουν από πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό, οπότε δεν είναι τόσο σπάνιο όσο θεωρούσαμε. Η θεραπεία στο μονήρες αδένωμα μπορεί να είναι χειρουργική ενώ για την αμφοτερόπλευρη υπερπλασία η θεραπεία είναι αποκλειστικά φαρμακευτική.

Αρτηριακή υπέρταση έχουμε και στην υπερέκκριση κορτιζόλης από τα επινεφρίδια, το λεγόμενο ενδογενές Cushing, όπου η αρχική αιτία μπορεί να εντοπίζεται στην υπόφυση, στα επινεφρίδια ή να αφορά έκτοπους όγκους. Το εξωγενές Cushing οφείλεται σε μακροχρόνια χορήγηση μεγάλων δόσεων γλυκοκορτικοειδών. Πέραν της υπέρτασης πολλοί ασθενείς αναπτύσσουν σακχαρώδη διαβήτη, υπερλιπιδαιμία και πληθώρα άλλων συμπτωμάτων όπως η προοδευτική αύξηση βάρους με εναπόθεση λίπους στο πρόσωπο, το λεγόμενο«πανσεληνοειδές» προσωπείο, τον λαιμό και την κοιλιά με λεπτά και αδύναμα άκρα, λόγω απώλειας μυϊκής μάζας. Το δέρμα τείνει να γίνει λεπτό, εύθραυστο, και πιο ευαίσθητο στους μώλωπες ενώ εμφανίζονται κοκκινωπές ή πορφυρές ραβδώσεις. Στις νέες γυναίκες μπορεί να εμφανιστούν διαταραχές περιόδου με αύξηση της τριχοφυΐας και ακμή λόγω υπερανδρογοναιμίας. Σχεδόν πάντα οδηγεί σε οστεοπόρωση και οστεοπορωτικά κατάγματα ακόμα και σε νέα άτομα. Πολλοί ασθενείς με Cushing έχουν ψυχολογικά συμπτώματα όπως κατάθλιψη, επιθετικότητα ακόμα και παράνοια.Η αϋπνία είναι επίσης συνηθισμένη. Η υπερκορτιζολαιμία καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα με επακόλουθες συχνές μολύνσεις. Η θεραπεία είναι χειρουργική και πρέπει να διενεργείται σε κέντρα αναφοράς από εξειδικευμένο χειρουργό. Φαρμακευτική αγωγή χορηγείται παροδικά για τον έλεγχο των συμπτωμάτων. Όταν η αιτία εντοπίζεται στην υπόφυση η ακτινοθεραπεία του όγκου μπορεί να αποτελέσει μέρος της θεραπευτικής φαρέτρας.

Το φαιοχρωμοκύττωμα είναι ένας σπάνιος όγκος του μυελού των επινεφριδίων συνηθέστερα εμφανίζεται μεταξύ των 30 και 60 ετών, κυρίως καλοήθες, το 10%εντοπίζεται αμφοτερόπλευρα και μπορεί να είναι απειλητικό για τη ζωή αν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί. Ο όγκος αυτός μπορεί να αναπτυχθεί και σε εξωεπινεφριδικές δομές όπως η καρδιά, ο τράχηλος, η ουροδόχος κύστη, το οπίσθιο κοιλιακό τοίχωμα και η σπονδυλική στήλη. Το φαιοχρωμοκύττωμα ενίοτε μπορεί να αναπτύσσεται οικογενώς σε άτομα με σύνδρομο Πολλαπλής Ενδοκρινικής Νεοπλασίας τύπου 2 (ΜΕΝ2) όπως και μπορει να συνδυάζεται με άλλα σπάνια οικογενή σύνδρομα. Χαρακτηριστικό της πάθησης είναι υψηλή αρτηριακή πίεση στα πλαίσια υπερτασικής κρίσης που συνοδεύεται από ταχυκαρδία, εφίδρωση, άλγος στο θώρακα ή την κοιλία, πονοκεφάλους, ανησυχία, τρόμο και ωχρότητα.Η υπερτασική κρίση μπορεί να παρουσιαστεί σε καταστάσεις συναισθηματικής φόρτισης, κατά τη διάρκεια αναισθησίας, σωματικής δραστηριότητας που ασκεί πίεση στον όγκο, από χρήση φαρμάκων ή κατανάλωσης τροφίμων πλούσια σε τυραμίνη (μπύρα, κρασί, επεξεργασμένα κρέατα, τυρί). Ένα υπερτασικό επεισόδιο διαρκεί χαρακτηριστικά 15 έως 60 λεπτά και μπορεί να εμφανιστεί αρκετές φορές εβδομαδιαίως. Η αρτηριακή πίεση μπορεί να είναι φυσιολογική μεταξύ των επεισοδίων. Η αντιμετώπιση είναι χειρουργική αλλά πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένα κέντρα διότι ο ασθενής χρήζει ιδιαίτερη φαρμακευτική προετοιμασία προεγχειρητικά.

Η ΑΡΝΗΣΗ ορίζεται ως «η δυσπιστία απέναντι στην πραγματικότητα ή σε κάτι αληθινό» και θεωρείται ένας ψυχικός μηχανισμός άμυνας που συναντάμε συχνά στην πάθηση του ΔΙΑΒΗΤΗ. Η έλευση του διαβήτη ή/και η επιδείνωση της νόσου (π.χ ανάγκη έναρξης ινσουλίνης, εντατικοποίηση αυτοελέγχου κλπ) βυθίζει τον άνθρωπο σε μια νέα πραγματικότητα. Ο άνθρωπος αισθάνεται ότι από τη σχετική «απόλυτη» ελευθερία που είχε στη ζωή του, τώρα οφείλει να βάλει νέους κανόνες και ως εκ τούτου πρέπει να αλλάξει, παραμένοντας ο ίδιος. Έτσι συχνά με την ιατρική ανακοίνωση της διάγνωσης του διαβήτη, κατ’ αρχάς ξεκινά η διαδικασία της αποδοχής της διάγνωσης για να οδηγήσει στη διαδικασία της προσαρμογής. Συναντάμε διάφορα παράδοξα της λογικής, όπως κάποιους ασθενείς να κρίνουν ότι αν δεν είχαν κάνει τις εξετάσεις, τίποτα δε θα είχε συμβεί και ότι ο διαβήτης θα εξαφανιστεί, λες και η άρνηση δημιουργεί μια αναδρομική ακύρωση της ασθένειας. Η άρνηση προστατεύει τον ασθενή από την αγχογενή πραγματικότητα την οποία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει. Οι Ιατροί οφείλουν να αντιληφθούν και να σεβαστούν τη συγκεκριμένη δυσκολία του ασθενούς τους, υιοθετώντας μια στάση κατανόησης και να προσδιορίσουν μαζί τις δυσκολίες του και να προτείνουν μικρά βήματα αλλαγών, που να συμφωνούνται σε κάθε συνάντηση βοηθώντας έτσι στην προσαρμογή του ασθενούς. Η καλοσύνη και η ηρεμία βοηθούν να εγκατασταθεί το αίσθημα της εσωτερικής ηρεμίας και ασφάλειας στο άτομο με διαβήτη ώστε αυτό να εκφράσει τις δυσκολίες του.

Ο κίνδυνος της ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία 20 χρόνια, όντας πλέον μια παγκόσμια επιδημία. Στην Ευρώπη το 18% των παιδιών είναι υπέρβαρα, με αποτέλεσμα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες παρουσιάζεται επείγουσα ανάγκη όχι μόνο για ενημέρωση αλλά και για τη δημιουργία προγραμμάτων και στρατηγικών για την αντιμετώπισή της. Εν καιρώ πανδημίας «covid-19» η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Τα παιδιά που είναι υπέρβαρα έχουν περισσότερες πιθανότητες να παραμείνουν υπέρβαρα όταν γίνουν ενήλικες. Οι ασθένειες, που μπορούν να προκληθούν λόγω της παχυσαρκίας είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης, οι αρθρίτιδες και μερικά είδη καρκίνων. Πρόσφατες επιδημιολογικές έρευνες για την παχυσαρκία δείχνουν ότι τα κύρια αίτια, πρέπει να αναζητηθούν σε περιβαλλοντικούς παράγοντες ή παράγοντες που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά των εφήβων δλδ την κακή διατροφή, την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και την αύξηση της καθιστικής ζωής. Ο συνδυασμός της υγιεινής διατροφής και της φυσικής δραστηριότητας συνεισφέρει στην κοινωνική, πνευματική και σωματική ανάπτυξη των νέων, ενώ παράλληλα τους βοηθάει να ανταποκριθούν στις καθημερινές δραστηριότητές τους, καθώς και στην καλυτέρευση της ποιότητας της ζωής τους και την αύξηση του μέσου όρου ηλικίας τους. Η διατροφική εκπαίδευση είναι το κλειδί για την προώθηση της υγιεινής διατροφής και της φυσικής δραστηριότητας, και για αυτούς τους λόγους πρέπει να ξεκινά από τα πρώτα στάδια της ζωής.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι σημαντικό πρόβλημα υγείας με διεθνείς διαστάσεις. Άτομα με επίπεδα σακχάρου νηστείας στο αίμα από 100-125 mg/dL θεωρείται ότι έχουν προδιαβήτη, με μεγάλη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη την επόμενη πενταετία. Στην εμφάνιση διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης και του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2), που είναι η συχνότερη μορφή διαβήτη, ενέχονται αρκετοί παράγοντες μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η παχυσαρκία και η ελαττωμένη σωματική δραστηριότητα. Τα τελευταία 10-15 έτη μεγάλες μελέτες παρατήρησης έδειξαν ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στα ελαττωμένα επίπεδα της βιταμίνης D (BιτD) και στην εμφάνιση του ΣΔ2, οπότε προτάθηκε η χορήγηση ΒιτD ως μέσο ελάττωσης του κινδύνου εμφάνισης του ΣΔ2. Στην κατεύθυνση αυτή βοήθησε και η παρατήρηση ότι η χορήγηση ΒιτD βελτιώνει τη λειτουργία των κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη. Σε μια πρόσφατη μετα-ανάλυση 9 καλά σχεδιασμένων μελετών όπου εκτιμήθηκε η ωφέλεια της χορήγησης ΒιτD στην ελάττωση εμφάνισης του ΣΔ2, βρέθηκε ότι η χορήγηση της βιταμίνης σε ημερήσια δόση ≥1.000 IU (μέση ή υψηλή δοσολογία) σε άτομα με προδιαβήτη οδήγησε σε σημαντική μείωση της εμφάνισης ΣΔ2, ενώ σε μικρότερη δοσολογία δεν παρατηρήθηκε ελάττωση του κινδύνου.

Το στρες παίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας ωφέλιμο αλλά και βλαπτικό. Το σύστημα του στρες και το ανοσιακό σύστημα εκτυλίσσονται χρονικά για να βοηθήσουν τον οργανισμό να υπερνικήσει τα διάφορα στρεσογόνα ερεθίσματα. Στον άνθρωπο και τα δύο λειτουργούν με ημερονύκτιο ρυθμό δλδ ενεργοποίηση του συστήματος του στρες την ημέρα και του ανοσιακού συστήματος το βράδυ. Τις ώρες δραστηριότητας μέσω της φυσιολογικά αυξημένης κορτιζόλης ο οργανισμός καταναλίσκει ενέργεια και υφίσταται ιστικές βλάβες, ενώ το βράδυ, όπου η κορτιζόλη μειώνεται, επανακτά ενέργεια διορθώνοντας τις βλάβες. Τα στρεσογόνα ερεθίσματα μπορεί να είναι οξέα ή χρόνια, μεμονωμένα ή/και συνδυαστικά. Τα οξέα συνήθως δεν προκαλούν παθολογία, όμως μπορεί να πυροδοτήσουν παθήσεις σε ανθρώπους με προδιαθεσικούς παράγοντες. Οι διαταραχές στο χρόνιο στρες εξηγούν αναμφίβολα τη δημιουργία ψυχοσωματικών νόσων δλδ τα ονομαζόμενα «χρόνια μη μεταδιδόμενα νοσήματα» όπως το άγχος, η κατάθλιψη, η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, η υπέρταση, οι δυσλιπιδαιμίες, ο διαβήτης τύπου 2 και ο καρκίνος. Αλλά και στα αυτοάνοσα και αλλεργικά νοσήματα, το στρες παίζει σημαντικό παθογενετικό ρόλο, ενώ αυξάνει την ευπάθεια και σε ορισμένες λοιμώξεις π.χ στις μέρες μας η COVID-19. Σήμερα περίπου τα 2/3 του πληθυσμού πάσχει από το σύνδρομο «χρόνιου στρες και φλεγμονής» με μερικές ή όλες τις παραπάνω παθολογικές εκδηλώσεις. Η λύση είναι πρόληψη και αντιστροφή των εγκατεστημένων βλαβών, και τα δύο προϊόντα αλλαγής της συμπεριφοράς τρόπου ζωής.

ΕΣΥ ΓΝΩΡΙΖΕΣ ΟΤΙ Η ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ..... εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 50 ετών, είναι πολύ συχνότερη στις γυναίκες από ότι στους άνδρες και η συχνότητά της αυξάνει με την πρόοδο της ηλικίας. Το 65% των γυναικών δεν πιστεύουν ότι βρίσκονται σε κίνδυνο να αναπτύξουν οστεοπόρωση ενώ το 70% αυτων που υποφέρουν από οστεοπόρωση δεν γνώριζαν τους παράγοντες κινδύνου πριν από τη διάγνωση. Τα οστεοπορωτικά κατάγματα (ΟΚ) είναι πιο συχνά από τα εγκεφαλικά επεισόδια, τα καρδιακά επεισόδια και τον καρκίνο του μαστού. Τα ΟΚ της σπονδυλικής στήλης, του ισχίου και άλλων σκελετικών θέσεων επηρεάζουν περισσότερο από το 1/3 των ενήλικων γυναικών. Τα ΟΚ προκαλούν σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα, επηρεάζουν την ποιότητα ζωής και επιβαρύνουν οικονομικά τα συστήματα υγείας. Περίπου 200 εκατομμύρια γυναίκες υποφέρουν από οστεοπόρωση σε ολόκληρο τον κόσμο. Περίπου το 20% των ασθενών με κάταγμα ισχίου πεθαίνουν σε 1 χρόνο λόγω των επιπλοκών που παρουσιάζονται μετά το κάταγμα. Η οστεοπόρωση εξελίσσεται σιγά-σιγά χωρίς προειδοποιητικά σημεία και συμπτώματα και προκαλεί ένα κάταγμα κάθε 30 δευτερόλεπτα ενώ 1 στους 8 πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης άνω των 50 ετών θα υποστεί κάταγμα της σπονδυλικής στήλης. Σε πρόσφατη Ελληνική Μελέτη βρέθηκε ότι: το 28.4% των Ελληνίδων > 50 ετών πάσχει από οστεοπόρωση και το 75% αυτών που πάσχουν από οστεοπόρωση δεν το γνωρίζουν. Η έγκαιρη παρέμβαση είναι ζωτική για την αποτελεσματική πρόληψη των σπονδυλικών καταγμάτων και την καταπολέμηση της οστεοπόρωσης.

Η ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ είναι ένας τύπος νεφρικής δυσλειτουργίας που αποτελεί μια απο τις χρόνιες επιπλοκές του Σακχαρώδη Διαβήτη. Η κύρια λειτουργία ενός υγιούς νεφρού είναι να αφαιρεί τις περιττές ουσίες από το σώμα, να διατηρεί σε ισορροπία τα υγρά και τους ηλεκτρολύτες να ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση να βοηθά στο μεταβολισμό των οστών και στη ρύθμιση της παραγωγής των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Όταν εμφανίζεται νεφρική βλάβη, επηρεάζεται η ικανότητα του νεφρού να εκτελέσει οποιαδήποτε από τις παραπάνω εργασίες. Η νεφροπάθεια ή χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) είναι χρόνιο νόσημα που εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου, αλλά η εξέλιξη της εξαρτάται κυρίως απο την ρύθμιση του Διαβήτη και των υπόλοιπων συνοσυροτήτων όπως υπερχοληστερολαιμία, υπέρταση, παχυσαρκία. Στην ΧΝΝ διακρίνονται 5 στάδια. Στο στάδιο της νεφρικής ανεπάρκειας, οι ασθενείς συνήθως χρήζουν αιμοκάθαρσης και πιθανόν η μεταμόσχευση νεφρού-παγκρέατος να αποτελεί πλέον μονόδρομο. Η πρόληψη της νεφροπάθειας επιτυγχάνεται μέσω ικανοποιητικού ελέγχου του σακχάρου, της χοληστερολης και της αρτηριακής πίεσης αλλά και του σωματικού βάρους ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή, τακτική σωματική άσκηση αποφεύγοντας το αλκοόλ και το κάπνισμα. Η τακτική ιατρική παρακολούθηση στον Ενδοκρινολόγο ή Διαβητολόγο είναι άκρως σημαντική

Πώς να αδυνατήσει ένα παχύσαρκο ή υπέρβαρο άτομο; Με μια εξατομικευμένη, υποθερμιδική, υπολιπιδική δίαιτα με σωστό αριθμό γευμάτων, που σέβεται τις παραδοχές της Μεσογειακής Διατροφής… και φυσικά με συνοδεία σωματικής δραστηριότητας. Πολύ σημαντική επίσης είναι η ψυχική ηρεμία και η υπομονή, η απουσία των οποίων είναι σχεδόν πάντα αιτία αποτυχίας των διάφορων ισορροπημένων διατροφικών προγραμμάτων. Πώς να μην ξανα-παχύνει ένα άτομο μετά από μια επιτυχημένη δίαιτα που οδήγησε σε ικανή απώλεια βαρους; Συνεχίζοντας την τακτική σωματική δραστηριότητα αλλά και με μια «αυτοσυγκράτηση» στην υπερβολική λήψη όλων αυτών που στερήθηκε κατά την διάρκεια της δίαιτας, και που τώρα έχει πάλι την δυνατότητα να φάει σε … λογικές ποσότητες.
 

Αναμφίβολα μία ισορροπημένη δίαιτα πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, με μικρή πρόσληψη κορεσμένων λιπών, ή επεξεργασμένων προϊόντων κρέατος, πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά, όπως το ελαιόλαδο , με μικρή ποσότητα κόκκινου κρασιού, έχει ευνοϊκά αποτελέσματα στη πνευματική και ψυχική υγεία και διάθεση, ειδικότερα στη διανοητική λειτουργία, διάθεση, stress, και νευρολογικές παθήσεις. Υπάρχουν επίσης ισχυρές ενδείξεις ότι οι διατροφικές επιλογές στη βρεφική και παιδική ηλικία μπορούν να επιδράσουν στη λειτουργία του εγκεφάλου αργότερα στην ώριμη ηλικία. Η μεσογειακή δίαιτα (πλούσια σε ψάρια, λαχανικά, φρούτα, όσπρια) έχει ευνοϊκή επίδραση στη κατάθλιψη και αγχώδη νεύρωση. 'Ελλειψη βιταμινών του συμπλέγματος Β μπορεί να προκαλέσουν ψυχολογικές και σωματικές διαταραχές. Η κατανάλωση ζάχαρης επιδεινώνει τα συμπτώματα του συνδρόμου ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας. Η έρευνα σχετικά με την έλλειψη της βιταμίνης D έχει δώσει αντικρουόμενα αποτελέσματα.Γενικά παρά τα αποτελέσματα των μελετών παρατήρησης που υποστηρίζουν την ωφέλεια ορισμένων διαιτών ή τις συνέπειες της έλλειψης ορισμένων βιταμινών ή μεταλλικών στοιχείων η τεκμηρίωση της σχέσης μεταξύ της έλλειψης και των συμπτωμάτων ή νοσημάτων που εκδηλώνονται μένει ακόμα να βεβαιωθεί.

Δεν προτείνεται καθολική αναπλήρωση σε άτομα υψηλού κινδύνου με στόχο την πρόληψη της νόσου ή σε άτομα που πάσχουν από ΣΔ1. Τα δεδομένα που προέρχονται από διάφορες μελέτες προτρέπουν να αποφεύγεται η ανεπάρκεια βιταμίνης D σε άτομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση ΣΔ1. Επομένως και ανάλογα με την ηλικία 1000-2000 IU ημερησίως αθροιστικά από την έκθεση στον ήλιο, τη διατροφή ή τα διατροφικά συμπληρώματα είναι η προτεινόμενη απαιτούμενη ποσότητα βιταμίνης D, ώστε να μην συντελεί η έλλειψη βιταμίνης D στην αύξηση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου. Δεν συνιστάται η αναπλήρωση σε άτομα με επάρκεια βιταμίνης D για πρόληψη ή θεραπεία της νόσου. ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2. Δεν προτείνεται καθολική αναπλήρωση με στόχο την πρόληψη ή τη θεραπεία του ΣΔ2. Τα δεδομένα που προέρχονται από διάφορες μελέτες προτρέπουν να αποφεύγεται η ανεπάρκεια βιταμίνης D σε άτομα που πάσχουν από ΣΔ2. Επομένως και ανάλογα με την ηλικία 1.500-2.000 IU ημερησίως (για ηλικίες από 50-70 έτη) αθροιστικά από την έκθεση στον ήλιο, τη διατροφή ή τα διατροφικά συμπληρώματα είναι η προτεινόμενη απαιτούμενη ποσότητα βιταμίνης D. Δε συνιστάται η αναπλήρωση σε άτομα με επάρκεια βιταμίνης D για πρόληψη ή θεραπεία της νόσου.

Στον άνθρωπο η βιταμίνη D προέρχεται από την ενδογενή παραγωγή μετά από έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και από διατροφική πρόσληψη. Η ενδογενής παραγωγή επηρεάζεται σημαντικά από γενετικούς, φυλετικούς, γεωγραφικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Η διατροφική πρόσληψη βιταμίνης D χωρίς τη χρήση συμπληρωμάτων, σπάνια είναι επαρκής. Στην Μεσόγειο και ειδικότερα στην Ελλάδα τα επίπεδα στον γενικό πληθυσμό είναι χαμηλά, λαμβάνοντας υπόψιν την παρατεταμένη ηλιοφάνεια κατά τη διάρκεια του έτους. Το φαινόμενο αυτό έχει καταγραφεί βιβλιογραφικά ως ‘’Μεσογειακό παράδοξο’’. Η πρόσληψη της βιταμίνης D είναι αναγκαία στη βρεφική και παιδική ηλικία, όπως και σε ειδικές καταστάσεις (κύηση, γαλουχία, σύνδρομα δυσαπορρόφησης κ.α) οπότε χορηγείται ως φάρμακο και όχι απλά ως συμπλήρωμα διατροφής. Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για τη μυοσκελετική υγεία. Η κύρια εκδήλωση της έλλειψης της βιταμίνηςD είναι η οστεμαλακία στους ενήλικες και η ραχίτιδα στα παιδιά, που θεραπεύονται με τη χορήγησή της. Τα τελευταία χρόνια έγινε εφικτή η μέτρηση της βιταμίνης D, προσδιορίζοντας έτσι καταστάσεις ανεπάρκειας και έλλειψης. Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν συσχετισθεί με αύξηση της επίπτωσης πολλών χρόνιων μεταβολικών και αυτοάνοσων νοσημάτων και νεοπλασιών. Αν και οι ενδείξεις για την αιτιολογική συσχέτιση της ανεπάρκειας της βιταμίνης D με τα παραπάνω νοσήματα στηρίζονται κυρίως σε διατμηματικές μελέτες και όχι σε μελέτες παρέμβασης, η χορήγηση της κυρίως για σκοπούς πρόληψης δεν είναι ομόφωνα αποδεκτή.

Η εκπαίδευση και υποστήριξη για την αυτοφροντίδα στον Διαβήτη, Diabetes Self Management Education and Support (DSMES) είναι μια συνεχιζόμενη διαδικασία που έχει ως στόχο να βοηθήσει τα άτομα με ΣΔ να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες καθώς και την ικανότητα να διαχειρίζονται την κατάσταση τους διαχρονικά. Υπάρχει πλέον μεγάλος αριθμός μελετών που δείχνουν τα ευεργετικά αποτελέσματα αυτού του τύπου εκπαίδευσης. Μελέτες που δείχνουν μείωση ημερών νοσηλείας, βελτίωση δεικτών ποιότητας ζωής καθώς και δεικτών μεταβολικής ρύθμισης. Η παροχή υποστήριξης και εκπαίδευσης για αυτοφροντίδα θα πρέπει να δίνεται τουλάχιστον σε τέσσερις βασικές περιόδους. Κατά τη διάγνωση, κατ’έτος όταν εμφανίζονται επιπλοκές ή όταν προκύπτουν ιδιαίτερες καταστάσεις στο άτομο. Υπάρχουν μελέτες που έδειξαν ότι η συστηματική εκπαίδευση που στοχεύει όχι στη στείρα απόκτηση γνώσεων αλλά στην ενθάρρυνση του ατόμου να αναλάβει τη φροντίδα του εαυτού του, συνοδεύεται από μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης κατά 0,6%.
 

Νέα δεδομένα αναδεικνυουν ότι η έγκαιρη διάγνωση και διόρθωση χαμηλών επιπέδων μαγνησίου παίζει επίσης σημαντικό ρόλο για την αποφυγή μετεγχειρητικής σοβαρής υποασβεστιαιμίας έπειτα από χειρουργική αφαίρεση θυρεοειδούς αδένα.

Πρόσφατη μετανάλυση Ελλήνων Ενδοκρινολόγων που δημοσιεύτηκε σε διεθνές περιοδικό ανέδειξε ότι οι ασθενείς με νόσο Graves που στο υπερηχογράφημα θυρεοειδούς εμφανίζουν οζώδεις αλλοιώσεις διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο θυρεοειδούς. Επομένως όζοι με ύποπτα υπερηχογραφικά χαρακτηριστικά θα πρέπει να υποβάλλονται άμεσα σε κυτταρολογική εξέταση διαμέσου παρακέντησης υπό καθοδήγηση υπερήχων

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και αυτό εξαρτάται από δύο συντελεστές: α) Τον γιατρό που ευθύνεται για τον θεραπευτικό σχεδιασμό. β) Το άτομο με διαβήτη που ευθύνεται για την εφαρμογή του σχεδίου. Η συνεργασία γιατρού και ατόμου με διαβήτη είναι μία πολύτιμη θεραπευτική συμμαχία εναντίον του διαβήτη. Η ευθύνη και η συμμετοχή στις αποφάσεις είναι κοινή και ισότιμη. Οι προσωπικές ανάγκες και προτιμήσεις του ασθενούς είναι σεβαστές και σημαντικές στη λήψη αποφάσεων. Η φροντίδα της υγείας του ατόμου με διαβήτη δεν είναι μόνο κοινωνική αλλά και ατομική υποχρέωση που προϋποθέτει κατάλληλη εκπαίδευση. Με την εκπαίδευση το άτομο με διαβήτη σταδιακά αναπτύσσει την ικανότητα να συμμετέχει συνειδητά στη φροντίδα της υγείας του, να είναι ευέλικτο, να κάνει σωστές επιλογές και να παίρνει συνετές αποφάσεις.

MΗΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟ ΓΙΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ (SCREENING) ? ΝΑΙ ΕΑΝ ΠΛΗΡΕΙΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ: • Ηλικία ≥45 έτη • Άτομα με παχυσαρκία ανεξαρτήτως ηλικίας • Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 1 ή 2 σε γονείς, αδέλφια, παιδιά • Άτομα με υπέρταση, υπερχολιστελολαίμια ή/και καρδιοαγγειακή νόσο • Ιστορικό διαβήτη κύησης ή/και γέννηση παιδιών με σωματικό βάρος >4 kg • Γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών • Λήψη φαρμάκων που προδιαθέτουν σε αύξηση της γλυκόζης αίματος
 

Το αυξημένο σωματικό βάρος προδιαθέτει σε εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Η απόκτηση φυσιολογικού βάρους είναι βασικό συστατικό της καλής εξέλιξης του διαβήτη, η απώλεια 5-10% σωματικού βάρους μπορεί να βελτιώσει τα σάκχαρα, τα λιπίδια και την αρτηριακή πίεση. Σημαντικό είναι να κατανοήσεις ότι στόχος δεν είναι η απότομη μείωση της τροφής έτσι ώστε να επέλθει μείωση του σωματικού βάρους αλλά η ελεγχόμενη μείωση της ποσότητας και η αντικατάσταση των βλαβερών συνηθειών σου από υγιεινές επιλογές έτσι ώστε ουσιαστικά να αλλάξει ο τρόπος ζωής σου όσον αφορά το φαγητό. Η προσεγμένη μείωση της ποσότητας της τροφής σημαίνει και μείωση θερμίδων. • Κατανάλωσε καθημερινά περίπου την ίδια ποσότητα θερμίδων. Απόλαυσε το γεύμα σου αργά, πάντα στο τραπέζι, χωρίς να απασχολείσαι παράλληλα με τηλεόραση ή περιοδικά. • Φρόντισε να υπάρχει σαλάτα λαχανικών πάντα και ξεκίνα το γεύμα σου μ’ αυτήν. • Προτίμησε τροφές φτωχές σε λιπαρά, απόφυγε τα τηγανητά και χρησιμοποίησε μικρές ποσότητες ελαιόλαδου. • Αν πεινάς πολύ, φάε πράσινη σαλάτα χωρίς λάδι. Πίνε άφθονο νερό. Απόφυγε το αλκοόλ. • Προσπάθησε το ψυγείο σου να είναι φτωχικό και άδειο. Μην αφήνεις ξηρούς καρπούς, μπισκότα και γλυκίσματα γύρω σου. • Άφηνε πάντα λίγο φαγητό στο πιάτο σου, βάζε μικρή μερίδα ή χρησιμοποίησε μικρότερο πιάτο. • Να ασκείσαι καθημερινά, π.χ. μια ώρα περπάτημα, κηπουρική κ.τ.λ. • Η συχνή επαφή με τον γιατρό σου θα σε βοηθήσει στην προσπάθειά σου.

Τα κλασικά συμπτώματα είναι η έντονη δίψα, η πολυουρία και η έντονη πείνα που οδηγεί σε πολυφαγία χωρίς απαραίτητα να αυξάνεται και το σωματικό βάρος. Η πολυουρία και η δίψα οφείλονται στο γεγονός ότι, όταν το σάκχαρο ξεπεράσει κάποια όρια, οι νεφροί δεν μπορούν πλέον να το συγκρατήσουν και αποβάλλεται στα ούρα συμπαρασύροντας και νερό. Άλλα συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη είναι η ανεξήγητη αδυναμία/ καταβολή, η θόλωση της όρασης καθώς και ενοχλήσεις και κνησμός στα γεννητικά όργανα με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης ουρολοιμώξεων και μυκητιάσεων των γεννητικών οργάνων. Ειδικά ο ΣΔ τύπου 2 μπορεί να εμφανίζεται χωρίς ή με πολύ ήπια συμπτώματα ακόμα και εάν το σάκχαρο είναι υψηλό. Στην περίπτωση αυτή η διάγνωση γίνεται είτε τυχαία σε κάποια μέτρηση σακχάρου, είτε με τη διάγνωση κάποιων από τις χρόνιες επιπλοκές του (π.χ. μετά από μια οφθαλμολογική εξέταση ή κάποιο καρδιαγγειακό επεισόδιο). Αντίθετα στον ΣΔ τύπου 1 τα συμπτώματα είναι πιο έντονα και εμφανίζονται εξελίσσονται γρηγορότερα οδηγώντας σε ταχύτερη διάγνωση της νόσου.

Ο όρος «σακχαρώδης διαβήτης» αναφέρεται σε μια διαταραχή του μεταβολισμού που χαρακτηρίζεται από αύξηση του σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα, δηλαδή υπεργλυκαιμία, και οφείλεται σε απόλυτη ή σχετική έλλειψη ινσουλίνης ή/και μειονεκτική δράση της. Για να καταλάβουμε καλύτερα πώς εμφανίζεται ο σακχαρώδης διαβήτης πρέπει να δούμε τι συμβαίνει στον οργανισμό μας κάθε φορά που τρώμε. Μεγάλο μέρος από το φαγητό που τρώμε, διασπάται στο στομάχι και στο έντερο σε σάκχαρο το οποίο στη συνέχεια απορροφάται και κυκλοφορεί στο αίμα. Όταν αυξάνεται το σάκχαρο στο αίμα, το πάγκρεας που βρίσκεται πίσω από το στομάχι, απελευθερώνει μια ουσία που ονομάζεται ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι άκρως απαραίτητη προκειμένου να μπορέσει το σάκχαρο που είναι η βασικότερη τροφή των κυττάρων μας να μπει μέσα σε αυτά. Αν ο οργανισμός μας δεν μπορεί να απελευθερώσει την απαραίτητη ποσότητα ινσουλίνης ή αν η ινσουλίνη που παράγουμε δεν μπορεί να συνεργαστεί σωστά με τα κύτταρά μας, τότε το σάκχαρο δεν μπορεί να περάσει όλο μέσα σε αυτά και συσσωρεύεται στο αίμα. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται σακχαρώδης διαβήτης. Εκτός όμως από το σάκχαρο που προέρχεται απευθείας από την απορρόφηση της τροφής, σάκχαρο παράγει και το ήπαρ (συκώτι) με μια διαδικασία που ρυθμίζεται από την ινσουλίνη. Όταν λοιπόν δεν υπάρχει αρκετή ινσουλίνη τότε δεν ελέγχεται σωστά η παραγωγή σακχάρου από το ήπαρ με αποτέλεσμα την επιδείνωση της υπεργλυκαιμίας (ιδίως της πρωινής).